Την εποχή αυτή, σε πολλές παραλίες της περιοχής μας, αλλά και όλης της Ελλάδας, εντυπωσιάζουν μικροί λευκοί κρίνοι, με έντονο άρωμα, που φύονται πάνω στην άμμο. Πρόκειται για το φυτό Pancratium Maritimum, που ανήκει στην οικογένεια των Αμαριλλιδών και είναι γνωστό κατά τόπους με διάφορες ονομασίες, όπως Κρίνος της Θάλασσας, Κρίνος της Παναγίας, Θαλασσόκρινος, Παγκράτιο κ.ά.
Είναι ένα βολβώδες φυτό, πολυετές, που μπορεί να φτάσει μέχρι τα 40 cm, ενώ οι ρίζες του μπορεί να φτάσουν σε βάθος ενάμιση μέτρο βάθος, αγγίζοντας το θαλασσινό νερό. Τα άνθη του είναι λευκά και αρωματικά και μπορούμε να τα θαυμάσουμε αργά το απόγευμα, όταν ανοίγουν πλήρως και το άρωμά τους γίνεται εντονότερο, προσελκύοντας έτσι ένα είδος νυχτοπεταλούδας που παίζει ζωτικό ρόλο στη γονιμοποίηση του. Οι σπόροι του φυτού μοιάζουν με μικρά κομμάτια κάρβουνου και μεταφέρονται από τον άνεμο ή τα κύματα, καθώς επιπλέουν στη θάλασσα για μεγάλες αποστάσεις, σε άλλες παραλίες όπου θα ανθίσουν μετά από τέσσερα με πέντε χρόνια. Ο πολλαπλασιασμός όμως μπορεί να γίνει και με βολβούς.
Το Παγκράτιο ήταν γνωστό από την αρχαιότητα και σύμφωνα με τη μυθολογία γεννήθηκε από το γάλα της Ήρας, που έπεσε στη γη. Από τον Θεόφραστο και τον Διοσκουρίδη αποδίδονται στο φυτό θεραπευτικές ιδιότητες, ενώ απεικονίζεται σε τοιχογραφίες στην Κνωσό και στο Ακρωτήριο της Σαντορίνης.
Τα τελευταία χρόνια η εμφάνιση του Παγκρατίου περιορίζεται διαρκώς, λόγω της καταστροφής των αμμοθινών όπου φύεται. Θεωρείται είδος σε κίνδυνο και προστατεύεται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Απειλείται κυρίως από την ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως ο καθαρισμός των ακτών σε βάθος με βαριά μηχανήματα, η δόμηση των ακτών, αλλά και η συλλογή του για να στολίσει τα βάζα των επισκεπτών.
Να θυμόμαστε πως αποτελεί απειλούμενο είδος. Δεν ευδοκιμεί σε κήπους και ζει ελάχιστα μέσα σε ένα βάζο. Ας απολαμβάνουμε λοιπόν τα όμορφα άνθη, μόνο στις παραλίες όπου ευδοκιμεί και ιδιαίτερα κατά το σούρουπο που ανοίγουν πλήρως και το άρωμά τους είναι πιο έντονο, δίνοντας έτσι την ευκαιρία να το χαίρονται και οι επόμενες γενιές.
Κείμενο-φωτογραφίες
Τσώλης Α. Ευάγγελος
