Με την παρούσα εισήγηση, επιθυμούμε να αναδείξουμε τις σοβαρές ανησυχίες και τις αντιδράσεις που έχουν εκφράσει πολίτες, συλλογικότητες και φορείς σχετικά με την εκτέλεση του έργου «KATAΣKEYH KYPIAΣ ΔIAΔPOMHΣ ΔIKTYOY ΠOΔHΛATOΔPOMOY ΠE ΠPEBEZAΣ (IONIA ΔIAΔPOMH)». Το έργο αυτό, μήκους 61,77 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού 3.661.905 ευρώ, υλοποιείται από την Περιφέρεια Ηπείρου υπό την επίβλεψη της Τεχνικής Υπηρεσίας της ΠΕ Πρέβεζας.
Οι αντιδράσεις αφορούν κυρίως ζητήματα ασφαλείας των πολιτών και περιβαλλοντικών παρεμβάσεων, ιδιαίτερα σε τμήματα της διαδρομής που διέρχονται από ευαίσθητες περιοχές, όπως οικισμούς, δάση, και παραλίες. Ειδικότερα, εστιάζουμε στις εργασίες που εκτελούνται εντός της παραλίας του Μονολιθίου,- πιθανότατα και εντός του αιγιαλού-, όπου έχουν παρατηρηθεί σοβαρές ελλείψεις σε μελέτες, απουσία απαραίτητων εγκρίσεων και μη συμμόρφωση με τη νομοθεσία.
Δηλώνουμε εξαρχής πως είμαστε υπέρ της κατασκευής του έργου σεβόμενοι όμως απόλυτα το περιβάλλον.
Σημεία προς διερεύνηση:
- Απουσία Εγκεκριμένης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων:
Το έργο, λόγω των χαρακτηριστικών του, θα έπρεπε να έχει υποβληθεί σε περιβαλλοντική αδειοδότηση, η οποία δεν έχει εξασφαλιστεί. Η αιτιολογία που δόθηκε από την Τεχνική Υπηρεσία είναι πως απαλλάσσεται το συγκεκριμένο έργο. Ακόμη και έτσι ,στο τμήμα της παραλίας Μονολιθίου ,υπάρχουν κατασκευές εντός της ζώνης παραλίας, πιθανώς και εντός του αιγιαλού. Κατά συνέπεια απαιτείται πλήρης περιβαλλοντική μελέτη, με βάση την υπουργική απόφαση καθορισμού ΦΕΚ τεύχος β΄2471/10.08.2016 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα που αφορά Λιμενικά Έργα – Έργα διαμόρφωσης ακτής (Πεζόδρομοι και ποδηλατοδρόμοι >500μ) – Υποκατηγορία Α2 περιβαλλοντικής κατάταξης. που αφορά υποστηρικτικά παράκτια έργα.
Πρόσθετη περιβαλλοντική αδειοδότηση θα απαιτούνταν και για το τμήμα που διέρχεται από το δάσος «Βαλανιδοράχης». Σημειώνεται τέλος ότι σύμφωνα με την §5 του άρθρου 1 του Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ Α’209) «Έργο ή δραστηριότητα που περιλαμβάνει επί μέρους έργα ή δραστηριότητες, κατατάσσεται στην υποκατηγορία του επί μέρους έργου ή δραστηριότητας με τις σημαντικότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον και συνεπώς στην υψηλότερη υποκατηγορία».
- Κατασκευή πρόσθετων έργων χωρίς τις απαιτούμενες μελέτες:
Πάνω στην αμμώδη ακτή εκτελέστηκαν και δυστυχώς συνεχίζουν να εκτελούνται εργασίες τεχνικής θωράκισης από το χειμέριο κύμα, προκειμένου να ενισχυθεί η υποβάση του έργου, σε όλο το μήκος της παραλίας , σε κάποια σημεία πιθανά και στον αιγιαλό, χωρίς τις απαραίτητες εγκρίσεις και μελέτες.
- Απουσία Γνωμοδότησης από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής(Ν4495/17 αρθρο7 συμβούλια αρχιτεκτονικής):
Δεδομένου πως εκτελούνται οικοδομικές εργασίες σε απόσταση μικρότερη των εκατό(100) μέτρων από την παραλία, η μελέτη του ποδηλατοδρόμου σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο όφειλε να υποβληθεί προς γνωμοδότηση από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, κάτι που δεν έχει συμβεί.
- Μη εξασφάλιση απόφασης παραχώρησης της Κτηματικής Υπηρεσίας:
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν 5092/2024, άρθρο 6, παρ 1), ο αιγιαλός και η παραλία είναι κοινόχρηστοι χώροι, οι οποίοι προστατεύονται και διαχειρίζονται από την Κτηματική Υπηρεσία.
Η διαδικασία παραχώρησης δεν έχει τηρηθεί, γεγονός που παραβιάζει τη νομοθεσία.
- Παρέμβαση σε δασική έκταση:
Το έργο υλοποιείται σε δασική έκταση χωρίς τις απαιτούμενες εγκρίσεις.
Όπως προκύπτει από την μελέτη στη Βαλανιδορράχη, το έργο συντελείται εντός δασικής έκτασης, κατά συνέπεια όφειλε να εξασφαλιστεί η αναγκαία έγκριση επέμβασης από την Δ/νση Δασών Πρέβεζας . Αλλά και στο τμήμα της παραλίας Μονολιθίου, όπως προκύπτει από την τεχνική έκθεση (σ. 27) πραγματοποιείται παρέμβαση μέσα στο δάσος, και συγκεκριμένα στο αισθητικό Δάσος Μονολιθίου (χαρακτηρισμένο το 1977). Τα αισθητικά δάση περιγράφονται στο νόμο ως «ζώνες ειδικής προστασίας», και απαιτούνται και για αυτά πρόσθετες εγκρίσεις.
Η ειδική έγκριση επέμβασης χορηγείται συνήθως στα πλαίσια της περιβαλλοντικής αδειοδότησης ενός έργου, και σε κάθε περίπτωση πριν την έναρξη κατασκευής του. Για τα τμήματα του έργου στο Δάσους Βαλανιδοράχης -αλλά και στην Παραλίας Μονολιθίου- αν και απαιτούνταν δεν βρέθηκε σχετική τελική έγκριση στο φάκελο.
- Έλλειψη ανθρωποκεντρικής προσέγγισης:
Ο σχεδιασμός του έργου δεν περιλαμβάνει υποδομές που να βελτιώνουν την εμπειρία του χρήστη του ποδηλατόδρομου, όπως για παράδειγμα : σημεία με πόσιμο νερό,W.C, σταθμοί ηλεκτρικών ποδηλάτων, χώροι σκίασης και ξεκούρασης κ.ά.
Επιπλέον προκύπτουν ζητήματα ασφαλείας ποδηλάτες σε περιαστικές περιοχές και στη ζώνη απαλλοτρίωσης όπου τοποθετήθηκαν προκατασκευασμένα στηθαία ασφαλείας, τα οποία δεν προτείνονται διεθνώς γι αυτή τη χρήση .
Είναι θλιβερό ο ποδηλατόδρομος να μην είναι καν είναι φιλικός προς τους/τις πολίτες και ιδιαίτερα προς τους ΑμεΑ, αφού ο προτεινόμενος σχεδιασμός δυσχεραίνει την πρόσβαση στον αιγιαλό και την παραλία. Εξάλλου και η γειτνίασή του με την Ε.Ο Πρέβεζας Ηγουμενίτσας (πριν τη διασταύρωση Καναλίου-Camping Burano) ακυρώνει στην πράξη κάθε πρόθεση διαπλάτυνσης της Ε.Ο σε μια Π.Ε όπου το μεγαλύτερο πρόβλημα υποδομών είναι οι δρόμοι σύνδεσής της, όπως αναλυτικά και διαχρονικά έχει θέσει η Παράταξή μας.
- Συμπέρασμα και προτάσεις:
Είναι επιτακτική ανάγκη να ανασταλούν οι εργασίες του έργου μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, να εξασφαλιστούν οι απαιτούμενες εγκρίσεις και να γίνει επαναξιολόγηση της μελέτης. Επίσης, προτείνουμε τη διοργάνωση ανοιχτού διαλόγου με τις τοπικές κοινωνίες και τους επιστημονικούς φορείς, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι φωνές τους θα ακουστούν και θα ληφθούν υπόψη στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου.
Ειδικά για το Μονολίθι καταθέτουμε τέσσερις εναλλακτικές προτάσεις:
- Ανατολικά και έξω από το αισθητικό δάσος του Μονολιθίου υπάρχει ήδη ασφάλτινος δρόμος, παράλληλος με τη διαδρομή. Με ελάχιστη συντήρηση και πολύ μικρό κόστος αποτελεί μια πολύ καλή εναλλακτική λύση.
- Ο ποδηλατόδρομος θα μπορούσε επίσης να διέλθει παράλληλα με τον δρόμο εισόδου του Μύτικα ,αρχίζοντας από το νεκροταφείο με κατεύθυνση αριστερά έως τα φανάρια της εθνικής οδού και στρίβοντας αριστερά και παράλληλα με την Εθνική οδό σε ευθεία γραμμή, θα καταλήγει στο νέο κόμβο πού ήδη κατασκευάζεται για την παράκαμψη της Νικόπολης.
- Μικτή Χρήση της υφιστάμενης παραλιακής οδού με διαγράμμιση, μονοδρόμηση της για όλο το έτος
- Υπάρχουν δυο περιπατητικά μονοπάτια μέσα στο αισθητικό δάσος Μονολιθίου που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το ένα προκειμένου να περάσει ο ποδηλατόδρομος. Η πρόταση αυτή έχει περιβαλλοντικό και οικολογικό αποτύπωμα και απαιτεί ήπιες παρεμβάσεις στο αισθητικό δάσος
Ας αναλογιστούμε τις ευθύνες μας απέναντι στην κοινωνία και το περιβάλλον και ας δεσμευτούμε για έναν σχεδιασμό που θα σέβεται και θα προστατεύει την κληρονομιά μας και τους πολίτες.
Για τους παραπάνω σημαντικούς λόγους ερωτάται η Περιφερειακή Αρχή:
- Προτίθεται η Περιφερειακή Αρχή να απαιτήσει εγγράφως την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου και την σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων υπηρεσιών (Δασαρχείο, Κτηματική Υπηρεσία) αλλά και του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, όπως ρητά προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία;
- Θα προχωρήσει η Περιφερειακή Αρχή στην αναστολή των εργασιών μέχρι να υπάρξουν οι σχετικές γνωμοδοτήσεις και εγκρίσεις;
- Προτίθεται η Περιφερειακή Αρχή να έχει άμεσα μια ειλικρινή διαβούλευση και να λάβει έμπρακτα υπ΄όψιν της τις απόψεις της Πρωτοβουλίας Πολιτών και της κοινωνίας της Πρέβεζας για τον Ποδηλατόδρομο;
- Όσον αφορά τις παρεμβάσεις στην παραλία του Μονολιθίου, προτίθεται να εξετάσει μια από τις τέσσερις προτεινόμενες από την παράταξή μας διαδρομές που είναι φιλικές προς το περιβάλλον και με μικρότερο κόστος;
- Θα προχωρήσει η Περιφερειακή Αρχή στην αποκατάσταση της μοναδικού κάλους ακτής του Μονολιθίου στην πρότερη της επέμβασης κατάστασή της;
Με εκτίμηση,
Ο επικεφαλής και οι περιφερειακοί σύμβουλοι της παράταξης «Κοινό των Ηπειρωτών»:
Στέφος Ιωάννης, Αγγέλη Παναγιώτα, Δημητριάδης Σάββας, Κορωναίος Θεόδωρος, Τσίρκας Μάριος.
