Τρίτη 26 Αυγούστου 2025 - 21:39

Η οικία Κ. Καρυωτάκη και ο υπερπροφήτης Μωάμεθ… γράφει ο Σπύρος Γ. Μπρίκος

Ο Σπύρος Μπρίκος είναι Ιατρός, συγγραφέας, υπ. Διδάκτορας της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Τμήμα Εικαστικών Τεχνών & Επιστημών της Τέχνης)

Ένας προφήτης γράφεται πάντοτε με [Π] κεφαλαίο. Ο Μωάμεθ (Μουχάμαντ  στα αραβικά) ήταν ένας άνθρωπος σαν όλους τους άλλους, ο τελευταίος στη σειρά από τους 124.000 προφήτες που προηγήθηκαν σύμφωνα με τη μουσουλμανική παράδοση. Άλλοι επίσης γνωστοί προφήτες σύμφωνα με τη μουσουλμανική θεολογία είναι ο Νώε, ο Αβραάμ (Ιμπραχήμ στα αραβικά), σπουδαίος προφήτης και γενάρχης όλων των λαών που πιστεύουν στον έναν θεό [κομβικό πρόσωπο στις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, δηλαδή στον μουσουλμανισμό, στον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό], ο Μωϋσής (Μουσά στα αραβικά), ο Ιησούς (Ισά στα αραβικά, υιός της Μαριάμ και όχι του θεού), ακόμα και ο δικός μας ο Μέγας Αλέξανδρος αντιμετωπίζεται από τη μουσουλμανική μυθολογούσα θεολογία ως ένας από τους 124.000 προφήτες.

Ο Μέγας Αλέξανδρος υπήρξε άλλωστε λάτρης της Περσίας (του σημερινού Ιράν) και του τρομερού πανάρχαιου πολιτισμού της, και παρόλο που τη διέλυσε, ο  ισχυρός εκείνος πολιτισμός της φαίνεται πως στο τέλος αντιστάθηκε επιβάλλοντας στον κατακτητή τους δικούς του όρους. Οι Πέρσες καταλόγισαν στον Αλέξανδρο πως αυτός υποδαύλισε τις εκτεταμένες καταστροφές πολιτιστικών και θρησκευτικών χώρων, όπως τα εμβλήματα του Ζωροαστρισμού, της αρχαίας ιρανικής θρησκείας, σε όλη την αυτοκρατορία. Εντούτοις ο Αλέξανδρος είχε διακαή πόθο να φορέσει τον περσικό μανδύα του Βασιλέα των Βασιλέων και δεν είναι τυχαίο που η πρώτη σύζυγός του η Ρωξάνη (στα αρχαία ιρανικά: Ραόχσνα) ήταν Περσίδα. Πάντα θα ελπίζουμε στη γονιμοποιό δύναμη του έρωτα και στην πανσπερμία των πολιτισμών, και σε κάτι σημαντικότερο ακόμη, την αντιστροφή των όρων κατακτητή και κατακτημένου. Όλους βέβαια εκείνους τους διαχρονικούς και πανάρχαιους πολιτισμούς, θα τους ονομάσει «βαρβαρικούς» ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός, για να τους πολεμήσει κυριολεκτικά, να κατακτήσει τους λαούς φορείς τους, με σκοπό να τούς «εκπολιτίσει».

Ο φονταμενταλισμός, γέννημα θρέμμα της πείνας και της απελπισίας ενός λαού, έχει τα φυσικά αίτιά του στην αντίστασή του σε ό,τι προσπαθεί έξωθεν να τού επιβληθεί με τη βία. Το Ιράν είναι ένα τέτοιο ιστορικό παράδειγμα, θύμα τόσο του αρχαίου, όσο και του σύγχρονου αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Ας επιτρέψουμε όμως στον υπερπροφήτη Μωάμεθ. Ο Μουχάμαντ -ο Μωάμεθ στα αραβικά- επί είκοσι τρία χρόνια κατέγραφε τον λόγο του θεού, τον προφορικό θρησκευτικό λόγο των νομάδων δηλαδή, των καμηλιέρηδων και των αναρχικών βεδουίνων, και έτσι προέκυψε το θεόπνευστο Κοράνι, ένα γλωσσικό μνημείο, τέλειο, που η συγγραφή του είναι ένα επιστημονικό αίνιγμα. Το ποιητικό Κοράνι, με την τρομερή δύναμη του αφηγηματικού ειρμού του είναι γραμμένο στη μητρική γλώσσα του Αλλάχ, την αραβική.

Ο πρόγονος του Αλλάχ, ο Αλιλάτ, ήταν θεός που προϋπήρχε από αρχαιοτάτων χρόνων στον βορρά της Αραβικής Χερσονήσου. Τον θεό αυτό συγχέει με τον Διόνυσο ο Ηρόδοτος. Το θεόπνευστο Κοράνι με την ποιητική δυναμική του εντυπωσιάζει σε πολλά σημεία του. Παραθέτω στίχους του: «Όταν κάποιος παίρνει τη ζωή ενός αθώου, τότε αυτό συνιστά έγκλημα, κατά της ανθρωπότητας» Κοράνι (Quran 5:32). Η συγκρότηση του Κορανίου σε ενιαίο ανάγνωσμα θα γίνει με τη βοήθεια πλήθους φιλολόγων από τον διάδοχο του Μωάμεθ, τον Αμπού Μπακρ, κάτι ανάλογο θα πραγματοποιηθεί και στην αρχαία Ελλάδα από τον Πεισίστρατο, όσον αφορά τη συγκέντρωση της προφορικής ομηρικής παράδοσης και τη μετατροπή της στο ενιαίο ανάγνωσμα της Ιλιάδας.  Άλλη μία κορυφαία φυσιογνωμία, εκτός από τον Μωάμεθ, υπήρξε και ο Χουσεΐν ιμπν Σίνα (γενν. το 980), ο πρώτος μουσουλμάνος στοχαστής που ξεπέρασε το δεσμευτικό -αλλά άκρως ποιητικό- Κοράνι, αναπτύσσοντας τον επιστημονικό λόγο.

Ο Χουσεΐν ιμπν Σίνα υπήρξε γιατρός, φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και μουσικός. Το βιβλίο του (420  ήταν συνολικά τα έργα του) με τίτλο Κανόνας της ιατρικής επιστήμης, είναι μία μεγάλη ιατρική εγκυκλοπαίδεια όπου συγκεντρώνονται όλες οι ελληνικές, ελληνιστικές, ρωμαϊκές, ινδικές, περσικές, και αραβικές για την ιατρική και τις ασθένειες απόψεις. Ένα μνημειώδες βιβλίο για την επιστήμη της ιατρικής. Να θυμίσουμε επίσης πως η λέξη «άλγεβρα» προέρχεται από την αραβική ρίζα «j-b-r» που σημαίνει «αποκατάσταση» ή «συμπλήρωση». Αυτή η λέξη χρησιμοποιήθηκε από τον Πέρση μαθηματικό αλ-Χουαρίζμι στον τίτλο του βιβλίου του Ilm al-jabr wa al-muqabala, που μεταφράζεται ως «Η επιστήμη της αποκατάστασης και της εξίσωσης». Από αυτό το βιβλίο, η λέξη εισήλθε στην ευρωπαϊκή μαθηματική ορολογία. Άλλωστε οι Άραβες υπήρξαν πρωτοπόροι στη φιλοσοφία, στις τέχνες και στις επιστήμες.

Δυστυχώς στο χριστιανικό δόγμα οι τόσο θαυμαστοί και όμορφοι προφήτες, πολλοί από τους οποίους είναι κοινοί με τους μουσουλμάνους, σταματούν στον Ιησού Χριστό. Από εκεί και έπειτα ακολουθεί το χάος, δηλαδή το χριστιανικό μονοπώλιο των Αγίων, έως και τους αρκετά σύγχρονους, όπως είναι για παράδειγμα ο Άγιος Παΐσιος. Μεγάλη η χάρη του. Ουδείς λόγος όμως για τους αληθινούς μάρτυρες της ελληνικής ιστορίας, όπως τον Πλουμπίδη, τον Μπελογιάννη, τον Βελουχιώτη, που σίγουρα δεν τούς αποδέχεται  η  ελληνορθόδοξη τζιχάντ. Ο ποιητικός λόγος βέβαια των Αράβων ίσως και να τούς είχε εντάξει σε εκείνους τους  Προφήτες  που αγωνίστηκαν για έναν καλύτερο κόσμο, για έναν επί της γης πιο δίκαιο κόσμο, μιας και τα γραπτά των Αράβων είναι τόσο ουμανιστικά, υλιστικά και πρακτικά σε πολλά σημεία τους.

Στους Προφήτες ίσως να κατέτασσε και τον Κώστα Καρυωτάκη (πιθανότατα στον αριθμό 124.001, σύμφωνα με τα προλεγόμενα) ο εμπνευσμένος αυτός μουσουλμανικός ποιητικός λόγος. Πόσο μάταιες, άνευ ουσίας, και αισθητικής [μακριά από την ποιητική των Αράβων, τον βαθύτερο πυρήνα του αισθητικού] ομοιάζουν οι φιλοδοξίες ενός παρατρεχάμενου  πλήθους όπου σήμερα διώκει τον αυτόχειρα ποιητή-Προφήτη και που στέκεται παραταγμένο έξω από το σπίτι όπου διέμεινε στην Πρέβεζα τις τελευταίες μέρες της ζωής του.  Θέλουν να το μετατρέψουν πάση θυσία σε Μουσείο. Ο ίδιος ο ποιητής άλλωστε είχε προφητεύσει στο ποίημα του «Πρέβεζα» πως «Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία… Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους, θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία».

Ο Προφήτης πέθανε από αηδία, την πρώτη φορά, αυτή φαίνεται να είναι η κύρια διάγνωση. Και στον δεύτερο όμως, στον επί των ημερών μας θάνατό του, πάλι από αηδία πεθαίνει, η ίδια είναι η αιτία θανάτου του ποιητή, εξαιτίας όσων προσπαθούν ατέχνως, και με σεμνούς τρόπους, να τον «αναστήσουν» μέσα από έναν σύγχρονο «πολιτισμό» με αναθυμιάσεις φορμόλης. Ο Προφήτης όμως αυτόχειρας ποιητής, που ήταν ενάντια στις αμερικάνικες παγκόσμιες πολιτικές και οικονομικές  μεθοδεύσεις, από τότε, όπως μαρτυρά το σπουδαίο πολιτικό και σατιρικό ποίημά του «Στο άγαλμα της ελευθερίας που φωτίζει τον κόσμο», θα τούς ξεγελά και θα τούς περιπαίζει όλους αιωνίως:

«Λευτεριά, Λευτεριά, σχίζει, δαγκάνει

τους ουρανούς το στέμμα σου. Το φως σου,

χωρίς να καίει, τυφλώνει το λαό σου.

Πεταλούδες χρυσές οι Αμερικάνοι,

λογαριάζουν πόσα δολάρια κάνει

σήμερα το υπερούσιο μέταλλό σου.

Λευτεριά, Λευτεριά, θα σ’ αγοράσουν

έμποροι και κονσόρτσια κι εβραίοι.

Είναι πολλά του αιώνος μας τα χρέη,

πολλές οι αμαρτίες, που θα διαβάσουν οι γενεές, όταν σε παρομοιάσουν

με το πορτρέτο του Dorian Gray.

Λευτεριά, Λευτεριά, σε νοσταλγούνε,

μακρινά δάση, ρημαγμένοι κήποι,

όσοι άνθρωποι προσδέχονται τη λύπη

σαν έπαθλο του αγώνος, και μοχθούνε,

και τη ζωή τους εξακολουθούνε,

νεκροί που η καθιέρωσις τους λείπει».

Ο Κ. Καρυωτάκης προφητεύει, έναν αιώνα πριν, τον σύγχρονο αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, και τα αποτρόπαια εγκλήματα του Ισραήλ στον Παλαιστινιακό λαό. Και ως Προφήτης των ημερών μας, «θάνατος μες στους θανάτους», παρέα με τους συντρόφους του, τον Μωάμεθ, τον Ιησού Χριστό, τη Μαριάμ τη θαλασσινή, τους χιλιάδες Προφήτες της ανθρωπότητας [που χιλιόμετρα περπάτησαν χωρίς ψωμί και νερό πάνω σε πέτρες και αγκάθια] και με τον κορυφαίο γιατρό Χουσεΐν ιμπν Σίνα, βρίσκονται ξάγρυπνοι και με ορθάνοιχτα τα μάτια στη Γάζα.  Αγκαλιάζουν και περιθάλπουν τα θύματα. Έναν στίχο μένει μονάχα να προσθέσει ο υπερπροφήτης αυτόχειρας ποιητής στο ποίημά του για να το ολοκληρώσει:

«Λευτεριά στην Παλαιστίνη»

Σημείωση: Για τη συγγραφή του παρόντος κειμένου αξιοποιήθηκαν πληροφορίες  από το βιβλίο με τίτλο Άραβες του Βασίλη Ραφαηλίδη.

Προηγούμενο Άρθρο

ΝΙΚΟΠΟΛΗ ΠΡΕΒΕΖΑΣ: Με όνειρα και φιλοδοξίες στη νέα σεζόν – Στόχος η επιστροφή στη Γ’ Εθνική

Επόμενο Άρθρο

«Κανείς μόνος στη δοκιμασία – Βοήθεια του ΕΚ Ν. Πρέβεζας στους πυρόπληκτους»

Μπορεί να σας ενδιαφέρει...