Σαν σήμερα 5 Ιανουαρίου

1066: Ο Εδουάρδος ο Εξομολογητής πεθαίνει άτεκνος, προκαλώντας μία κρίση διαδοχής που θα οδηγήσει τελικά στην κατάκτηση της Αγγλίας από τους Νορμανδούς.

1477: Ο στρατός του Κάρολου, του ισχυρού δούκα της Βουργουνδίας αποτυγχάνει να καταλάβει το Νανσί. Ηττάται από τις δυνάμεις Ελβετίας και Λωρραίνης. Ο ίδιος ο Κάρολος σκοτώνεται στη μάχη.

1500: Ο Λουδοβίκος Σφόρτσα καταλαμβάνει το Μιλάνο.

1643: Καταγράφεται το πρώτο διαζύγιο στην ιστορία της Αμερικής. Το δικαστήριο της Μασαχουσέτης βγάζει το διαζύγιο υπέρ της Αν Κλαρκ, επειδή ο σύζυγός της Ντένις την απατούσε και είχε εγκαταλείψει τη συζυγική εστία.

1668: Ο Μεθόδιος Γ’ εκλέγεται Οικουμενικός Πατριάρχης.

1781: Αμερικανική Επανάσταση: Βρετανικές ναυτικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον Μπένεντικτ Άρνολντ, καίνε το Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια.

1822: Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, γιος του Πετρόμπεη, επικεφαλής περίπου 600 Μανιατών, αποβιβάζεται στο Αλιβέρι και αναλαμβάνει την ηγεσία της Επανάστασης στην Εύβοια για την απελευθέρωση της Καρύστου.

1825: Ο συγγραφέας Αλέξανδρος Δουμάς συμμετέχει για πρώτη φορά σε μονομαχία, κατά τη διάρκεια της οποίας δεν τραυματίζεται σχεδόν καθόλου. Το μόνο που χάνει είναι το… παντελόνι του, το οποίο θα πέσει κατά τη διάρκεια της μονομαχίας.

1837: Με ψήφισμά του, ο Δήμος Αθηναίων ζητά από τον βασιλιά Όθωνα την παροχή Συντάγματος.

1875: Ανοίγει τις πύλες της η Όπερα των Παρισίων.

1889: Η λέξη χάμπουργκερ εμφανίζεται για πρώτη φορά στην εφημερίδα της Ουάσινγκτον Walla Walla Union.

1895: Ο Γάλλος αξιωματικός, Άλφρεντ Ντρέιφους, καθαιρείται ατιμωτικά από το αξίωμά του, στον περίβολο της Στρατιωτικής Σχολής με θραύση του ξίφους του και καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη στο Νησί του Διαβόλου, σε μία από τις μεγαλύτερες δικαστικές πλάνες.

1913: Πραγματοποιείται η Ναυμαχία της Λήμνου. Τρία ελληνικά θωρηκτά και οκτώ αντιτορπιλικά, με επικεφαλής το θρυλικό θωρηκτό «Αβέρωφ», καταναυμαχούν τον Τουρκικό Στόλο και τον αναγκάζουν να κρυφτεί οριστικά στα Στενά. Οι Τούρκοι μετρούν μεγάλες υλικές και ανθρώπινες απώλειες, ενώ από την πλευρά της Ελλάδας υπάρχει μόνο ένας τραυματίας.

1914: Η αυτοκινητοβιομηχανία Ford ανακοινώνει εβδομάδα πέντε εργάσιμων ημερών, εφαρμογή οκταώρου κι ελάχιστο ημερομίσθιο πέντε δολαρίων για τους εργαζομένους της.

1919: Στη Γερμανία, ιδρύεται το κόμμα των Ναζί, με την αρχική ονομασία Κόμμα Γερμανών Εργατών, από έναν κλειδαρά, τον Αντον Ντρέξλερ, έναν πολιτικό μηχανικό, το Γκότφριντ Φέντερ και ένα θεατρικό συγγραφέα, το Ντίτριχ Εκαρτ. Αργότερα θα πάρει το όνομα Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα των Γερμανών Εργατών (NSDAP). Το 54ο μέλος του κόμματος που θα γραφτεί είναι ο άσημος, τότε, Αδόλφος Χίτλερ που το 1923 θα αναλάβει την αρχηγία του.

1919: Ξεσπά στο Βερολίνο η εξέγερση των «Σπαρτακιστών», με σκοπό την εγκαθίδρυση κομμουνιστικής διακυβέρνησης στο πρότυπο της Σοβιετικής Ένωσης. Θα λήξει βουτηγμένη στο αίμα, μια εβδομάδα αργότερα, ενώ οι αρχηγοί της Ρόζα Λούξεμπουργκ και Καρλ Λίμπκνεχτ θα δολοφονηθούν.

1929: Μεγάλη πυρκαγιά στο κέντρο του Πειραιά καταστρέφει εκατοντάδες επιχειρήσεις, προκαλώντας ζημιές 20 εκατομμυρίων δραχμών.

1930: Η σοβιετική κυβέρνηση δημιουργεί γεωργικούς παραγωγικούς συνεταιρισμούς, τα περιβόητα «κολχόζ».

1933: Αρχίζει η κατασκευή της περίφημης γέφυρας Γκόλντεν Γκέιτ, στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ.

1939: Η Αμέλια Έρχαρτ, η πρώτη γυναίκα αεροπόρος, κηρύσσεται νεκρή. Ήταν αγνοούμενη από τις 2 Ιουλίου 1937.

1940: Πέντε πειραματικοί ραδιοσταθμοί καταφέρνουν να εκπέμψουν σε ραδιοφωνικό δίκτυο στα FM, κατά μήκος πέντε πολιτειών των ΗΠΑ. Η ενέργεια αυτή θεωρείται η πρεμιέρα της ευρείας χρήσης των FM στη ραδιοφωνία.

1941: Τα ελληνικά αντιτορπιλικά «Βασίλισσα Όλγα», «Βασιλεύς Γεώργιος», «Σπέτσες», «Ψαρά» και «Κουντουριώτης» περνούν από το στενό του Οτράντο, που ελέγχεται από τον Ιταλικό Στόλο και βομβαρδίζουν τις ιταλικές θέσεις του κόλπου του Αυλώνα.

1943: Η 11χρονη Ελίζαμπεθ Τέιλορ υπογράφει το πρώτο της συμβόλαιο με την εταιρία παραγωγής MGM και γυρνά την πρώτη της ταινία «Lassie Come Home».

1944: Η London Daily Mail γίνεται η πρώτη υπερωκεάνια εφημερίδα.

1945: Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Αθήνα και τον Πειραιά, υπό την πίεση των υπέρτερων κυβερνητικών και βρετανικών δυνάμεων.

1948: Η Γουόρντερ Μπρος γυρίζει για πρώτη φορά έγχρωμα επίκαιρα. Είναι ο τελικός του «Ρόουζ Μπόουλ».

1949: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν, ανακοινώνει το Fair Deal (Δίκαιη Πράξη), το οποίο αναφέρεται στην κοινωνική ασφάλιση, στην αύξηση του βασικού μισθού και στη δημιουργία υποδομών, όπως ηλεκτρισμός, αντιπλημμυρικά έργα κ.λ.π.

1950: Αποκαλύπτεται στην Ελλάδα σκάνδαλο μεταφοράς καυσίμων, που εμπλέκει στελέχη του Λαϊκού Κόμματος.

1959: Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, αφού εγκαταλείπει το Λαϊκό Κόμμα, εισέρχεται στην κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή ως αντιπρόεδρος.

1964: Ο οικουμενικός πατριάρχης Αθηναγόρας συναντά τον πάπα Παύλο ΣΤ’ στο Όρος των Ελαιών. Είναι η πρώτη συνάντηση των προκαθημένων των δύο Εκκλησιών από την εποχή της Συνόδου Φεράρας – Φλωρεντίας το 1438.

1968: Ο Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ διαδέχεται τον Αντονίν Νοβότνι στην προεδρία του Κομουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας. Θα πάρει φιλελεύθερα μέτρα “η Άνοιξη της Πράγας”, που θα οδηγήσουν τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου στην εισβολή των στρατιωτικών και την «εκπαραθύρωσή» του.

1972: Ο Βασίλειος Λυμπέρης πυρπολεί την οικία της εν διαστάσει συζύγου του, προκαλώντας το θάνατο αυτής, της μητέρας της και των δύο παιδιών του, ηλικίας δυόμιση κι ενός έτους. Θα καταδικασθεί σε θάνατο και θα εκτελεσθεί.

1980: Η εταιρία Hewlett-Packard ανακοινώνει την κυκλοφορία του πρώτου PC.

1981: Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Παπανδρέου, η ηγεσία των ΚΚΕ και ΚΚΕ (εσ.) και ο Γεώργιος Μαύρος δεν συμμετέχουν στην επίσημη τελετή της ένταξης της χώρας μας στην ΕΟΚ.

1998: Βάνδαλοι αποκεφαλίζουν τη «Μικρή Νεράιδα», το σύμβολο της Κοπεγχάγης.

2002: Με υπόμνημά του, ο έκπτωτος μονάρχης Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ αξιώνει από το ελληνικό δημόσιο πάνω από 190 δισ. δραχμές, ζητώντας επιπλέον αποζημιώσεις για «οδύνη και ταπείνωση», εκτός των απαιτήσεών του για κινητή και ακίνητη περιουσία. Συγνώμη και όχι αποζημίωση θα πρέπει να ζητήσει ο έκπτωτος μονάρχης, απαντά η κυβέρνηση.

2009: O Λίον Πανέτα, πρώην προσωπάρχης στο Λευκό Οίκο επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον, διορίζεται νέος αρχηγός της CIA από τον Μπαράκ Ομπάμα.

2009: Η τρομοκρατική οργάνωση «Επαναστατικός Αγώνας» εξαπολύει επίθεση με καλάσνικοφ εναντίον αστυνομικών της διμοιρίας Α-542 στο υπουργείο Πολιτισμού. Από την επίθεση τραυματίζεται ο Διαμαντής Ματζούνης.

2011: Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αντώνης Σαμαράς, με επιστολή του προς τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, χαρακτηρίζει την έκδοση ευρωομολόγου ως τη μόνη διέξοδο από την κρίση χρέους, όχι μόνο για τα κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν προβλήματα, αλλά και για την ευρωζώνη συνολικά.

Γεννήσεις

1209 – Ριχάρδος Α’, κόμης της Κορνουάλης

1425 – Ερρίκος Δ’, βασιλιάς της Καστίλης

1639 – Ότο Βίλχελμ φον Κένιξμαρκ, Σουηδός στρατιωτικός

1846 – Ρούντολφ Όικεν, Γερμανός φιλόσοφος και συγγραφέας

1867 – Δημήτριος Γούναρης, Έλληνας πολιτικός

1876 – Κόνραντ Αντενάουερ, Γερμανός πολιτικός

1878 – Στυλιανός Γαλερός, Έλληνας οπλαρχηγός

1893 – Παραμχάνσα Γιογκανάντα, Ινδός γκουρού

1909 – Στίβεν Κλέινι, Αμερικανός μαθηματικός

1913 – Κωνσταντίνος Βοβολίνης, Έλληνας πολιτικός

1921 – Φρίντριχ Ντίρενματ, Ελβετός συγγραφέας

1928 – Ζούλφικαρ Άλι Μπούτο, Πακιστανός πολιτικός

1931 – Χουάν Γκοϊτισόλο, Ισπανός συγγραφέας

1931 – Ρόμπερτ Ντιβάλ, Αμερικανός ηθοποιός

1932 – Ουμπέρτο Έκο, Ιταλός φιλόσοφος και συγγραφέας

1938 – Χουάν Κάρλος Α΄, βασιλιάς της Ισπανίας

1941 – Χαγιάο Μιγιαζάκι, Ιάπωνας σκηνοθέτης

1942 – Τερένσι Μος, Ισπανός συγγραφέας

1946 – Ντάιαν Κίτον, Αμερικανίδα ηθοποιός

1950 – Κριστόφ Βιελίτσκι, Πολωνός ορειβάτης

1956 – Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, Γερμανός πολιτικός

1959 – Κλάνσι Μπράουν, Αμερικανός ηθοποιός

1966 – Δημήτρης Βασιλειάδης, Έλληνας αθλητής

1968 – DJ BoBo, Ελβετός τραγουδιστής

1969 – Μέριλυν Μάνσον, Αμερικανός τραγουδιστής

1972 – Σάκης Ρουβάς , Έλληνας τραγουδιστής

1973 – Γεωργία Αποστόλου, Ελληνίδα ηθοποιός

1975 – Μπράντλεϊ Κούπερ, Αμερικανός ηθοποιός

1975 – Άντζελο Φίγκους, Ιταλός σχεδιαστής μόδας

Θάνατοι

1066 – Εδουάρδος ο Εξομολογητής, βασιλιάς της Αγγλίας

1387 – Πέτρος Δ’, βασιλιάς της Αραγωνίας

1430 – Φιλίππη της Αγγλίας, βασίλισσα της Δανίας

1441 – Ιωάννης Β’ του Λινύ, Γάλλος ευγενής

1465 – Κάρολος Α’, δούκας της Ορλεάνης

1477 – Κάρολος, δούκας της Βουργουνδίας

1589 – Αικατερίνη των Μεδίκων, βασίλισσα της Γαλλίας

1592 – Γουλιέλμος, δούκας του Γιούλιχ-Κλέβης-Μπερκ

1625 – Σίμων Μάγερ, Γερμανός αστρονόμος

1762 – Ελισάβετ, αυτοκράτειρα της Ρωσίας

1808 – Αλέξιος Ορλόφ, Ρώσος στρατιωτικός

1896 – Τζέιμς Γουάλας Μπλακ, Αμερικανός φωτογράφος

1900 – Χένρι Τρέισι Κόξγουελ, Άγγλος αεροναυτικός

1910 – Λεόν Βαλράς, Γάλλος οικονομολόγος

1910 – Νικόλαος Δηλιγιάννης, Έλληνας πολιτικός

1922 – Έρνεστ Σάκλετον, Ιρλανδός εξερευνητής

1930 – Χρήστος Κορύλλος, Έλληνας πολιτικός

1933 – Κάλβιν Κούλιτζ, 30ος πρόεδρος των Η.Π.Α.

1936 – Ραμόν ντελ Βάγιε-Ινκλάν, Ισπανός συγγραφέας

1952 – Χρίστο Τατάρτσεφ, Βούλγαρος επαναστάτης

1970 – Μαξ Μπορν, Γερμανός φυσικός

1972 – Κωνσταντίνος Νικολόπουλος, Έλληνας αθλητής της ξιφασκίας και πολιτικός

1975 – Ιωάννης Αθητάκης, Έλληνας πολιτικός

1992 – Ιωάννης Καρμίρης, Έλληνας θεολόγος και ακαδημαϊκός

2007 – Μομοφούκου Άντο, Ταϊβανέζος επιχειρηματίας

2007 – Πίτσα Μπουρνόζου, Ελληνίδα ηθοποιός

2014 – Εουσέμπιο (κατά κόσμον Εουσέμπιο Ντα Σίλβα Φερέιρα), Πορτογάλος ποδοσφαιριστής