Παρασκευή, 13 Δεκεμβρίου 2024, 23:00

Δρ. Κοσμάς Κοψάρης, Σπύρος Μπρίκος, Ασφοδελός Λειμώνας (Βιβλιοκρισία)

Το νέο πεζογράφημα του Σπύρου Μπρίκου, Ασφοδελός λειμώνας, αναδεικνύει στο έπακρο την τιτάνια λογοτεχνική πνοή του δημιουργού που σαν αχτίδα φωτός περιδιαβαίνει τα χωροχρονικά μήκη και πλάτη της ανθρωπότητας για να την φωταγωγήσει με την δύναμη του μυσταγωγικά ερεβώδους και του συμπαντικού που ενέχει η λογοτεχνική του πένα. Η γραφή του είναι άκρως μοντέρνα, απενοχοποποιητική, μεταποιητική, καθαρτική. Συνιστά τον ζωογόνο δερματοστίκτη στον αντίποδα της συσσωρευμένης παθογένειας αιώνων, η οποία καταστρατηγεί τη δικαιοσύνη, αναπαράγει την αδικία, αναμοχλεύει την σπαραξικάρδια κοινωνική οιμωγή, αντιστρατεύεται την ελπιδοφόρα έλευση κάθε εξυγιαντικής απόπειρας απαλοιφής χρόνιων κοινωνικών πτυχώσεων που ταλανίζουν το συλλογικό ασύνειδο και την έλλογη κοινωνική συνείδηση στο διηνεκές.

Η υφή των θεματικών του επενεργεί φυγόκεντρα και αποκολλητικά σε στεγανοποιημένους δείκτες που ολισθαίνουν στην παραίτηση, στο κοινωνικό αδιέξοδο και στην αβυσσαλέα βυθομέτρηση ενός αποπνικτικού εγωτισμού, απόρροια των έκκεντρων κοινωνικά ιδεολογικών αναθυμιάσεων και της ασθμαίνουσας κραυγής του σύγχρονου κόσμου. Αυτή ανακλάται στην απειλή ολιστικής ναρκοθέτησης και απόσταξης ονείρων καθηλωμένων σε νεκροτομεία αλλοτριωμένων σχεδίων, κατακρεουργημένων στοχεύσεων, ατέρμονων οδοιπορικών σε ονειροπαγίδες βίας, πνευματικών θανάτων και ψυχικών αφανισμών, στην αυταπάτη βίωσης της ζωής, τελματωμένης στις αγοραπωλησίες ψευδαισθήσεων ύπαρξης σε προκατ σκλαβοπάζαρα πυροδοτώντας μηχανισμούς όπου ο εφιάλτης με το όνειρο γειτνιάζουν απειλητικά κοντά.

Ο θάνατος κοιτάζει κατάματα τη ζωή, η ύπαρξη αντιπαρατίθεται στην ανυπαρξία, το τωρινό συνιστά το αντίπαλον δέος στη διχοστασία του με το αιώνιο. Η μνήμη προβαίνει σε μια φιλάρεσκη αναμέτρηση απανωτών ανατροφοδοτήσεών της έχοντας πλήρη συνείδηση ότι κάπου στο βάθος ελλοχεύει ο κίνδυνος της ολικής αποκοπής, της οντολογικής κατακρήμνισης, της εκκωφαντικής καταβαράθρωσης, της απύθμενης πτώσης στο αρχέγονο κενό εκεί που όλα τελειώνουν κατά παράδοξο τρόπο πριν καν αρχίσουν, ή μάλλον, ορθότερα, αφορμώνται εκ νέου αποζητώντας μια διαφορετική χαρτογράφηση της κοσμικής τοιχογραφίας σε μια πιο ονειρώδη όσο συνάμα και εμπράγματη έκφανση.

Το συγκεκριμένο βιβλίο έχει μια πρωτογενή ορμή και μια χειμαρρώδη κίνηση φιλτραρισμένη επιδέξια μέσα από μια λογοτεχνική μαεστρία αυτοελέγχου του δημιουργού. Μπορεί να ερμηνευτεί  ως πάλη του λογοτέχνη με την υψηλή και ιερατική αποστολή του στον κόσμο, ως πνευματικός άνθρωπος, ως προφήτης-vates και ως οραματιστής. Θέτει το ηθικό δίλημμα της γραφής για συνδυασμό θεωρητικού και ενεργού βίου κατά το πλατωνικό πρότυπο, στο πλαίσιο  της διατρανωμένης βάσης διασφάλισης της συλλογικής ευδαιμονίας.

Προβάλλει κατά μέτωπο έντονα ιδεολογικά ζητήματα σχετικά με την αέναη ανάγκη αγωνιστικότητας, μαχητικότητας, αλληλεγγύης, διεκδίκησης των αναφαίρετων δικαιωμάτων των κοινωνιών σε διεθνικό επίπεδο. Διεκδικεί τον ιστορικό ορίζοντα και την πλήρη απτική σχέση με τα εκάστοτε ιστορικά τεκταινόμενα στη βάση της ορθής αποκρυπτογράφησης, εσωτερίκευσης, αξιολόγησης και αφομοίωσής τους. Πραγματεύεται θέματα εξουσιαστικού και αντιεξουσιαστικού χαρακτήρα μέσω της διεκδίκησης ενός τύπου πρωτόφαντου για τα λογοτεχνικά δρώμενα αντικομφορμισμού που αμφισβητεί γόνιμα, αποκωδικοποιεί, αποτιμά και επαναξιολογεί τον λογοτεχνικό κανόνα, επιχειρώντας την μεγεθυντική και διευρυμένη οπτική του.

Ο Μπρίκος, με υλικά του φεγγαριού ποιεί ένα φωτεινό κόσμο θέτοντας ελπιδοφόρους αρμούς ενός μέλλοντος διάχυτου από φωταψίες καθαγιασμένων κρουνών που αναδεικνύουν μια ποιητική μεταιστορία μετοχετευμένη μέσα από την ανατομική ματιά του ανακλαστικού λογοτεχνικού εποικοδημήματος. Θαυμάσιες οι αφηγηματικές λειτουργίες του βιβλίου, η ανασκοπική ματιά, ο εσωτερικός μονόλογος, η αριστουργηματική ολιστική και συνάμα πολυεδρική σύνθεση και αναδόμηση λογοτεχνικών τόπων εναλλασσόμενων στο λυκαυγές και στο λυκόφως εποχών μεταιχμίου.

Όλες αυτές οι συναλισώσεις και οι διακλαδώσεις στον Μπρίκο μέσα από επάλληλα σχήματα σπειροειδών ψυχογραφικών αναμετρήσεων βάθους και επιφάνειας, ανάγονται στην σταθερή συγγραφική πρόθεση επίτευξης της αρμονίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, στην πραγμάτωση της συνοχής και της συναρμογής με σημείο εκ νέου εκκίνησης τα έγκατα της ιστορίας. Εκεί η ανάδυση του ιστορικού υλισμού διαχωρίζεται από την μυθοποιητική του άλω στην προοπτική εγχάραξης μιας στέρεης διαδρομής με θετικό πρόσημο.

Δρ. Κοσμάς Κοψάρης, κριτικός, ερευνητής ισπανικής γλώσσας και φιλολογίας.

Προηγούμενο Άρθρο

Νίκη και για την Παπαμιχαήλ στην Καζέρτα

Επόμενο Άρθρο

Ολοκληρώνεται η πανεξόρμηση της ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α στη περιφερειακή ενότητα Πρέβεζας

Μπορεί να σας ενδιαφέρει...