Τοποθέτηση του Προέδρου της Π.Ε.Δ. Ηπείρου,
– Δημάρχου Δωδώνης κ. Χρήστου Ντακαλέτση
ΙΩΑΝΝΙΝΑ 27 Νοεμβρίου 2020
(τηλεδιάσκεψη)
κύριε Υπουργέ, κύριε Υφυπουργέ, κύριε Γενικέ Γραμματέα,
κύριε Πρόεδρε και μέλη του ΔΣ της ΚΕΔΕ
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
σας καλωσορίζω εκ μέρους της Π.Ε.Δ. Ηπείρου, στη σημερινή μας διαδικτυακή Προσυνεδριακή διαδικασία.
Καλωσορίζω επίσης τους συναδέλφους της Π.Ε.Δ. Δυτικής Μακεδονίας, μιας περιοχής που εκτός των άλλων βρίσκεται σε μια διαδικασία «μετάβασης» λόγω της απολιγνιτοποίησης και η Αυτοδιοίκηση έχει βασικό ρόλο στην αναπτυξιακή αυτή πορεία.
Όλοι μπορούν να παρακολουθήσουν την Συνεδριακή Διάσκεψη ακολουθώντας τις οδηγίες που έχουν σταλεί από την ΚΕΔΕ, μέσω της Π.Ε.Δ. Ηπείρου, στους Δήμους.
Είναι πολύ σημαντικό το ότι, μέσα σ αυτή την κρίσιμη περίοδο λόγω της πανδημίας Covid-19, πραγματοποιούνται οι Προσυνεδριακές μας και γίνεται ουσιαστικός διάλογος, για να καταλήξουμε σε μία πολύ κρίσιμη και ουσιαστική μεταρρύθμιση, που σχετίζεται άμεσα με την Αυτοδιοίκηση.
Στις έκτακτες αυτές συνθήκες με τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις που προκλήθηκαν από την πανδημία σε συνέχεια και της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης της τελευταίας δεκαετίας, η Τοπική Αυτοδιοίκηση λειτούργησε ως ένας αποτελεσματικός μηχανισμός για την αντιμετώπισή τους.
Συνεχίζουμε με ευθύνη απέναντι στις τοπικές μας κοινωνίες, και τώρα, στην β’ φάση της πανδημίας, γιατί δεν πρέπει να υπάρχει κανένας εφησυχασμός!
Ως Α’θμια Αυτοδιοίκηση αποδεικνύουμε ότι βρισκόμαστε πάντα «μπροστά», στην πρώτη γραμμή, στα μικρά αλλά και στα μεγάλα προβλήματα. Είναι πολύ σημαντικό ότι η Αυτοδιοίκηση αναδεικνύεται σε πυλώνα αλληλεγγύης και κοινωνικής συνοχής.
Βρισκόμαστε προς το τέλος των Προ-Συνεδριακών διαδικασιών.
Έχοντας παρακολουθήσει όλες όσες προηγήθηκαν, αρχής γενομένης από την Κρήτη στις αρχές του Νοεμβρίου και μέχρι χθες, της Πελοποννήσου, θα αποφύγω να τοποθετηθώ αναλυτικά, στα ζητήματα που μας απασχολούν, αφού αυτά συζητήθηκαν μέχρι τώρα.
Οι συνάδελφοι των περιοχών που προηγήθηκαν, έθεσαν σχεδόν όλα τα θέματα που αφορούν την Αυτοδιοίκηση και ιδιαίτερα την Αυτοδιοίκηση σήμερα, στις νέες συνθήκες.
Πρέπει να σημειώσουμε, ότι, ήδη πολλά εξ αυτών «απαντήθηκαν» – βρήκαν «ευήκοα ώτα» – από τον ίδιο τον Υπουργό, τον Υφυπουργό, τον Γενικό Γραμματέα.
κ. Υπουργέ,
είναι πολύ σημαντικό που είσαστε «μαζί μας», ενεργά, σε όλες τις Προσυνεδριακές, που είσαστε «θετικά» παρών εσείς ο ίδιος και οι συνεργάτες σας και αυτό δείχνει το πραγματικό ενδιαφέρον για την Αυτοδιοίκηση, το δικό σας προσωπικά αλλά και της Κυβέρνησης.
Στην έκτακτη αυτή κατάσταση για την χώρα μας, παρεμβαίνετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με ουσιαστικές και άμεσες λύσεις σε όλους τους τομείς, με έκτακτες επιχορηγήσεις προς την Αυτοδιοίκηση ,και πάντα προτάσσοντας την υγεία των συνανθρώπων μας.
Οι έκτακτες κρατικές επιχορηγήσεις σε όλους τους Δήμους, – η τελευταία πριν λίγες ημέρες ύψους 50 εκ.- στήριξαν το έργο μας και τις υπηρεσίες μας, ιδιαίτερα τις κοινωνικές, προς τους συνδημότες μας αυτή την δύσκολη περίοδο.
κύριε Πρόεδρε της ΚΕΔΕ,
εσείς ως Πρόεδρος στο Ανώτατο συλλογικό μας όργανο, και όλο το ΔΣ, μέσα σ’ αυτό το δύσκολο περιβάλλον και για τη χώρα μας, οι Π.Ε.Δ., περιφερειακά αλλά και όλοι οι Δήμοι τοπικά, με την λειτουργία μας και την συμμετοχή μας επικαιροποιήσαμε την αναγκαιότητα μιας αναθεώρησης και αναβάθμισης της θέσης της Αυτοδιοίκησης.
Καίριες οι παρεμβάσεις σας στις Προ-Συνεδριακές, οι εισηγήσεις των Επιτροπών, επεξεργασμένες και πολύ καλά δομημένες, παρουσιάζουν τις θέσεις μας, τις απόψεις μας, τις διεκδικήσεις μας, τα προβλήματα, αλλά προτείνουν και λύσεις στα θεσμικά, οικονομικά, αναπτυξιακά, στον εκσυγχρονισμό των ΟΤΑ, στη Διαχείριση κρίσεων κλπ. Συμφωνούμε με το σύνολο των εισηγήσεων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
θα αναφερθώ πολύ συνοπτικά στα ζητήματα που μας απασχολούν, και για τους λόγους που προανέφερα αλλά και γιατί θα μιλήσουν ειδικότερα οι συνάδελφοί μου από την Ήπειρο και θα σας σταλεί και ένα Παράρτημα -Σημείωμα με τις θέσεις μας, μαζί με την εισήγησή μου.
Προηγήθηκαν από μας συζητήσεις σε επίπεδο ΔΣ, λήφθηκαν αποφάσεις επί γενικών αλλά και ειδικότερων θεμάτων που μας απασχολούν, και κοινοποιήθηκαν στην ΚΕΔΕ και στα Υπουργεία.
Αυτή είναι μια διαρκής διαδικασία και μια διαδικασία σε εξέλιξη λόγω και των έκτακτων συνθηκών.
ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ- ΘΕΣΜΙΚΑ-ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ
Η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο Κράτος, τις Περιφέρειες και τους Δήμους, είναι βασική προϋπόθεση για το νέο παραγωγικό μοντέλο διοίκησης.
Γι’ αυτό απαιτείται θεσμοθέτηση κανόνων και διαβαθμιδική συνεργασία των δύο βαθμών Αυτοδιοίκησης με σαφή διαχωρισμό και αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων ώστε να αποφευχθεί η αλληλοκάλυψη. Ο νομοθέτης όρισε ευθύς εξαρχής, με τον ν. 3852/2020, τις σχέσεις μεταξύ δήμου και περιφέρειας «Μεταξύ των δύο βαθμών τοπικής αυτοδιοίκησης, δεν υφίστανται σχέσεις ελέγχου και ιεραρχίας αλλά συνεργασίας και συναλληλίας οι οποίες αναπτύσσονται βάσει του νόμου, κοινών συμφωνιών, καθώς και με το συντονισμό κοινών δράσεων». Διοικητική μεταφορά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση όλων των αποκεντρωμένων υπηρεσιών της Κεντρικής και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που είναι χωροθετημένες σε περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο και αφορούν «τοπική υπόθεση».
Η μεταφορά αρμοδιοτήτων είναι εκ των ων ουκ άνευ πως θα πρέπει να συνοδεύεται από μεταφορά ανθρωπίνων και οικονομικών πόρων. Επιβάλλεται να ισοδυναμεί με την δυνατότητα άσκησής τους από την πρώτη μέρα.
Σε ό,τι αφορά το προσωπικό των Δήμων, ζητάμε α) να προβλεφθούν κίνητρα παραμονής των δημοτικών υπαλλήλων στους παραμεθόριους και ορεινούς Δήμους και β) να εξαιρεθούν από το πρόγραμμα κινητικότητας οι δημοτικοί υπάλληλοι για να σταματήσει η περαιτέρω αποδυνάμωση και αποψίλωση των Δήμων από προσωπικό. Θα μπορούσε να εφαρμοστεί η κινητικότητα των δημοτικών υπαλλήλων μόνο μεταξύ των Δήμων μετά βέβαια τη σύμφωνη γνώμη των Δημάρχων.
ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ
Με νομοθετική ρύθμιση θεμάτων του διοικητικού και πολιτικού ρόλου, να ενισχυθεί η καταστατική θέση των αιρετών με επαναρρύθμιση θεμάτων αστικής, ποινικής & πειθαρχικής ευθύνης για την αποφυγή της πολιτικής ομηρίας τους και η ρύθμιση της χορηγίας των αιρετών.
Στο ίδιο κεφάλαιο, οφείλει η πολιτεία να αντιμετωπίσει διαφορετικά την αντιμισθία των Δημάρχων, η οποία σήμερα υπολογίζεται ως ποσοστό επί των αποδοχών του γενικού γραμματέα Υπουργείου, κλιμακωτά και λαμβάνοντας υπόψη μόνο τον πληθυσμό των Δήμων τους. Θα έπρεπε να λαμβάνονται υπόψη κριτήρια όπως ο αριθμός των κοινοτήτων και των δημοτικών ενοτήτων κάθε Δήμου, εν τέλει ο όγκος δουλειάς κάθε Δημάρχου, ώστε επιτέλους να αποκατασταθεί η θέση του μεταξύ των αιρετών της χώρας μας.
Θα ήταν σοβαρή παράλειψη αν δεν διατύπωνα την ανάγκη να καθοριστεί αμοιβή στα μέλη των οικονομικών επιτροπών που δεν είναι αντιδήμαρχοι. Ιδίως την παρούσα δημοτική περίοδο που το βάρος λήψης αποφάσεων έχει περιέλθει αναγκαστικά στην οικονομική πρέπει να καθοριστεί αμοιβή για τα μέλη που δεν είναι αντιδήμαρχοι.
Τέλος το πρόβλημα που αναζητά λύση αφορά στις ποινές που επιβάλλονται στους κατ’ επάγγελμα αγρότες που είναι αντιδήμαρχοι. Ζητείται από τους αυτοδιοικητικούς αυτούς να επιστρέψουν ποσοστά από τις επιδοτήσεις ή ακόμα και να χάνουν την ιδιότητα του αγρότη, λόγω της αντιμισθίας που λαμβάνουν ως αντιδήμαρχοι. Πρέπει να διαχωριστεί η αντιμισθία από τα αγροτικά τους εισοδήματα και να μη θεωρείται εξωγεωργικό εισόδημα.
ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ
Όσον αφορά την αλλαγή του εκλογικού νόμου, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά ο ρόλος κάθε αυτοδιοικητικού οργάνου, με στόχο τη δημοκρατική διακυβέρνηση.
Η απλή αναλογική δοκιμάστηκε κι απέτυχε, αδυνατώ να φανταστώ πώς θα λειτουργούσαν οι δήμοι σήμερα χωρίς τις νομοθετικές παρεμβάσεις της παρούσας ηγεσίας του υπουργείου εσωτερικών και μάλιστα με γρήγορα αντανακλαστικά.
Ο νέος εκλογικός νόμος, θα πρέπει ενισχύει την κυβερνησιμότητα, θα διευκολύνει τις προγραμματικές συγκλίσεις χωρίς να θίγει την αντιπροσωπευτικότητα των κοινωνικών δυνάμεων στα όργανα της αυτοδιοίκησης, θα διασφαλίζει την εκπροσώπηση των τοπικών κοινωνιών
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ
Ειδικά σήμερα, με τα περιορισμένα οικονομικά και τις έκτακτες ανάγκες, παρ’ ότι υπάρχουν σημαντικές έκτακτες χρηματοδοτήσεις από το Υπουργείο Εσωτερικών, τα έσοδά μας υστερούν έναντι των ευρωπαϊκών χωρών. Η οικονομική απίσχναση των δήμων που ξεκίνησε πριν μια δεκαετία με το πρώτο μνημόνιο, αντί να έχει ήδη αποκατασταθεί, παγιώνεται και διευρύνεται, ενόσω οι ανάγκες αυξάνονται.
Έχω την πεποίθηση πως ο επανακαθορισμός των κριτηρίων κατανομής των ΚΑΠ είναι κάτι περισσότερο από αναγκαίος, θα έλεγα επιτακτικός, προκειμένου να αμβλυνθούν οι ανισότητες μεταξύ των δήμων, κυρίως δε για να στηριχτούν ουσιαστικά οι οι μικροί, μεσαίοι και μειονεκτούντες δήμοι (ορεινοί κι νησιωτικοί).
Αφού πρωτίστως αποσαφηνιστεί και πραγματοποιηθεί η κατηγοριοποίηση των δήμων, στη συνέχεια, αποτελεί όρο επιβίωσης η εξασφάλιση του ελάχιστου λειτουργικού κόστους στη βάση επικαιροποιημένων οργανογραμμάτων, εναρμονισμένων πλήρως με το σύνολο των αρμοδιοτήτων.
Περαιτέρω κριτήρια πρέπει να αποτελέσουν:
- Ο πληθυσμός
- Η έκταση
- Η ορεινότητα
- Η νησιωτικότητα
- Ο αριθμός των κοινοτήτων
- Το μήκος του δικτύου της αγροτικής και δημοτικής οδοποιίας
- Η δομή της απασχόλησης και η εργασιακά κινητικότητα
- Η ανεργία και το ποσοστό του οικονομικά ενεργού πληθυσμού
- Το μήκος των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης
- Το επίπεδο των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών
Απαιτείται επίσης:
Να αναθεωρηθεί ο τρόπος κατανομής και φυσικά το ύψος της ΣΑΤΑ. Κατέστη φιλοδώρημα για την πλειονότητα των δήμων και μόνο κατ’ επίφαση αποτελεί έσοδο.
Προτείνεται να διοχετευτεί απευθείας στους δήμους ποσοστό επί του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων που σήμερα το διαχειρίζονται αποκλειστικά οι Περιφέρειες, ώστε να είναι οι δήμοι που θα εκτελούν τα έργα τοπικού χαρακτήρα στη βάση των πραγματικών αναγκών και του δημοκρατικού προγραμματισμού, όπως αυτός εκφράζεται μέσα από τις θεσμοθετημένες λαϊκές συνελεύσεις και τις αποφάσεις των κοινοτήτων. Έτσι θα αξιοποιηθούν πιο αποτελεσματικά οι πόροι του προγράμματος, δεδομένου του γεγονότος ότι ένα ποσοστό του κατευθύνεται έτσι κι αλλιώς σε έργα που ανήκουν κατ΄ εξοχήν στην αρμοδιότητα των δήμων, αλλά χωρίς τη συμμετοχή τους. Εναλλακτικά από το ΠΔΕ μπορεί να χρηματοδοτηθεί πρόγραμμα αντίστοιχο με το «ΠΙΝΔΟΣ», τη δεκαετία 2000- 2010, με πολλαπλά οφέλη για την Ήπειρο αλλά και τη γειτονική περιφέρεια Δυτ. Μακεδονίας που φιλοξενούμε από κοινού τη σημερινή συνδιάσκεψη.
Ταυτόχρονα επικαιροποιούμε τα πάγια αιτήματα για:
- Αύξηση απόδοσης παρακρατηθέντων πόρων στην Τοπική Αυτοδιοίκησης
- Απόδοση των φόρων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση που εισπράττονται από το κράτος και δεν αποδίδονται.
- Μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας στις υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης
Πρόσφατα μεταβιβάστηκε στους Δήμους η αρμοδιότητα συντήρησης των:
Α) Τμημάτων του Εθνικού ή Επαρχιακού Οδικού Δικτύου που βρίσκονται εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλης και
Β) Τμημάτων του οδικού δικτύου που έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικό ή Επαρχιακό οδικό δίκτυο και διέρχονται μέσα από οικισμούς.
Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι στη μεταβίβαση της αρμοδιότητας συντήρησης των εθνικών και επαρχιακών δρόμων, αν αυτό δε γίνει με επαρκείς πόρους που θα καθορίζονται με βάση το συνολικό αριθμό χιλιομέτρων που καλείται κάθε δήμος να συντηρήσει.
Ενόψει της δημόσιας διαβούλευσης για το Ταμείο Ανάκαμψης που παρουσιάστηκε προ ημερών από τον Πρωθυπουργό, διεκδικούμε ως αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού ένα μέρος αυτών των αναπτυξιακών πόρων και κομμάτι του συνολικού σχεδιασμού να πατήσει πάνω στις ανάγκες των Δήμων της επικράτειας, όχι προφανώς με μικροέργα αλλά με μια αναπτυξιακή στόχευση που θα αποδείξει ότι οι Δήμοι δεν είναι ο φτωχός συγγενής.
κ. Πρόεδρε της ΚΕΔΕ, πολύ σημαντικές οι στοχευμένες στον τομέα αυτό προτάσεις που υποβάλατε για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης (και μάλιστα εν μέσω καλοκαιριού!).
Άφησα για το τέλος την κυοφορούμενη ρύθμιση των οφειλών σε εκατόν είκοσι δόσεις για όσους χρωστούν στους Δήμους. Η ρύθμιση αυτή έρχεται ως ανάσα για τα νοικοκυριά που έχουν πληγεί από την πανδημία. Ταυτόχρονα όμως δημιουργείται ένα μεγάλο οικονομικό κενό στους Δήμους, για τα επόμενα τρία χρόνια, και επηρεάζει την λειτουργία μας και τις προσφερόμενες υπηρεσίες μας. Θα πρέπει να βρεθεί τρόπος ενίσχυσης των Δήμων, ώστε να αναπληρωθεί το κενό εσόδων που θα δημιουργηθεί.
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ-ΝΕΟ ΕΣΠΑ
Η Α’θμια Αυτοδιοίκηση πρέπει να έχουμε ενεργό συμμετοχή, ρόλο και λόγο στον Αναπτυξιακό Προγραμματισμό, στον σχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ και στην υλοποίηση και άλλων αναπτυξιακών προγραμμάτων. Επίσης να είναι διακριτός ο ρόλος μας στην λειτουργία των Διαχειριστικών Αρχών και όχι απλά στις Επιτροπές Παρακολούθησης.
Η Α’θμια Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να διαχειριστεί τμήμα του νέου ΕΣΠΑ αποκλειστικά για την ίδια.
Πρόταση μου είναι να αξιοποιηθεί το μοντέλο των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων. Με την εκπόνηση κι ένταξη τέτοιων σχεδίων θα δοθεί η δυνατότητα μιας ολιστικής προσέγγισης της επιχειρούμενης ανάπτυξης μιας περιοχής, η οποία δεν είναι απαραίτητο να ταυτίζεται με τα όρια ενός μόνο δήμου ή τμήμα του, αλλά κυρίως να εκτείνεται σε περιοχές που θα καταλαμβάνουν περισσότερους δήμους με κοινά χαρακτηριστικά. Σχετικές συζητήσεις έχω ήδη ξεκινήσει με τα έμπειρα στελέχη της ΕΕΤΑΑ, σε αγαστή συνεργασία με συντοπίτη πρόεδρό της κ. Ηλία Γιάτσιο. Με το παραπάνω μοντέλο οι δήμο θα γνωρίζουν εκ των προτέρων τους διαθέσιμους πόρους, κυρίως τα έργα και τις δράσεις που θα κληθούν να ωριμάσουν και να υλοποιήσουν. Τα οφέλη θα είναι πολλαπλά. Το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των δήμων ενισχύεται. Οι δημοτικές αρχές θα συντονιστούν καλύτερα, αφού θα γνωρίσουν εκ των προτέρων τι θα χρηματοδοτηθεί και από ποια πηγή. Η απορρόφηση των πόρων θα είναι πιο αποτελεσματική, δεδομένου ότι θα αξιοποιηθεί ο χρόνος που μεσολαβεί μέχρι την έναρξη εφαρμογής του νέου ΕΣΠΑ, για την ωρίμαση των έργων και δεν θα παρατηρηθεί το καταστροφικό για την οικονομία φαινόμενο να περιορίζεται η απορρόφηση των κονδυλίων τα τελευταία χρόνια κάθε προγραμματικής περιόδου. Έτσι θα πάψουν οι δήμοι να επιδίδονται σε αγώνα δρόμου και να διαγκωνίζονται κάθε φορά που προκηρύσσεται ανάλογο μέτρο του προγράμματος, με αβέβαιο αποτέλεσμα πολλές φορές αλλά με σπατάλη χρόνου, ενέργειας και πόρων και βέβαια θα αμβλυνθεί σε μεγάλο βαθμό η αέναη και ψυχοφθόρα προσπάθεια των δήμων να εξεύρουν τη η χρηματοδοτική πηγή που θα καλύπτει τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας κάθε δράσης.
Για την ολοκληρωμένη υλοποίηση του ΕΣΠΑ και του Αναπτυξιακού Σχεδιασμού της χώρας, απαιτείται απλοποίηση των διαδικασιών, μείωση της γραφειοκρατίας με τροποποίηση του Ν.4412/2016, η οποία έχει ήδη δοθεί στη δημοσιότητα και θα τοποθετηθούμε ειδικότερα με νέα απόφαση του Δ.Σ. μας. Χωρίς να παραβλέπουμε ότι η ευθύνη ανήκει στο Υπουργείο Υποδομών, θ’ αρκεστώ μόνο να προτείνω να ληφθούν υπόψη οι ιδιαίτερες αυτοδιοικητικές συνθήκες και να προβλεφθούν διατάξεις ανάλογες με εκείνες που ίσχυσαν με το Π.Δ. 171/1987, οι οποίες ρύθμιζαν θέματα έργων που εκτελούνταν από τους ειδικά σε θέματα των ΟΤΑ. Ενδεικτικά θα αναφέρω πως με τον ισχύοντα νόμο, θέματα επίλυσης διαφορών σε έργα των δήμων εξετάζονται από τον Υπουργό υποδομών! Επίσης προτείνεται να αναβιώσει η διάταξη του άρθρου 209 του Κώδικα δήμων και Κοινοτήτων που δίνει τη δυνατότητα στους δήμους να αναθέτουν σε ιδιώτες μελετητές, την εκπόνηση μελετών, εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή δεν υπερβαίνει το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α’ τάξης της που ισχύει για την κατηγορία κάθε μελέτης.
Απαιτείται συνεργασία και συνεννόηση σε μεγάλα θέματα όπως θέματα υποδομών, ύδρευσης, οδικών αξόνων και χωροταξικού σχεδιασμού.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ “ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ”
κ. Υπουργέ,
Αποτελεί απτή εγγύηση της συνέπειας που σας διακρίνει το ότι η παρουσίαση του προγράμματος πραγματοποιήθηκε στη Ήπειρο (Ιούλιο 2020) λίγους μόλις μήνες αφότου ο ίδιος ανακοινώσατε το σχεδιασμό του, πάλι από την Ήπειρο, κατά τη συνάντηση εργασίας με την Π.Ε.Δ. στην Πρέβεζα το Φεβρουάριο.
Από την πλευρά μας, ανταποκρινόμαστε στις προσκλήσεις, αλλά με τεράστιες δυσκολίες καθώς οι απαιτήσεις του προγράμματος είναι αυστηρές. Θεωρούμε κι εμείς ότι οι επόμενες πρέπει να είναι πιο προσαρμοσμένες στις πραγματικές ανάγκες, για τους μικρούς Δήμους, όπως συζητάτε με την ΚΕΔΕ ήδη, μαζί με την παράταση των ήδη υπαρχόντων.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, η ΚΕΔΕ και η ΕΕΤΑΑ θα υποστηρίξουν “με τεχνική βοήθεια” και με το δίκτυο των μηχανικών ιδιαίτερα τους μικρούς Δήμους. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να τονίσω τον σημαντικό ρόλο της ΕΕΤΑΑ. Εξ όσων γνωρίζω έχει ήδη καταρτιστεί το μητρώο μελετητών αλλά και εκείνο των επιμετρητών. Πιστεύω ότι η δουλειά που γίνεται από τον Πρόεδρο της τον κ. Γιάτσιο και τα στελέχη της θα φέρει απτό αποτέλεσμα. Αυτό θα επιταχυνθεί με την υλοποίηση της δέσμευσης για τη λειτουργία παραρτήματος στην Ήπειρο.
Επί πλέον εκτιμούμε ότι θα ήταν σημαντικό να υπάρξει αύξηση πόρων του ”Αντώνης Τρίτσης”, πλαφόν χρηματοδοτικό για κάθε δήμο και επαρκής χρονική δέσμευση για την ωρίμανση και υλοποίηση έργων από πλευράς των μικρών περιφερειακών Δήμων, δεδομένων των πολλών αδυναμιών τους, ώστε κανείς να μη μείνει εκτός.
Τέλος είναι ανάγκη να τροποποιηθούν οι προσκλήσεις και να ενταχθούν νέες δράσεις. Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι η ΠΕΔ Ηπείρου έχει ήδη ζητήσει τροποποίηση ώστε να χρηματοδοτούνται δράσεις αντιμετώπισης της ασθένειας του μεταχρωματικού έλκους ώστε να περιοριστεί η καταστροφή των πλατάνων της Ηπείρου αλλά και να προληφθούν οι κίνδυνοι πλημμυρών.
Αγαπητοί συνάδελφοι, σεβόμενος τον χρόνο και την διαδικασία, δεν αναφέρθηκα αναλυτικά, όπως προείπα.
Θα μου επιτρέψετε όμως να σταθώ, στα παρακάτω που ως Π.Ε.Δ. Ηπείρου μας απασχόλησαν αλλά είναι γενικότερου ενδιαφέροντος:
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Ο Εσωτερικός Έλεγχος θα βελτιώνει τις παρεχόμενες υπηρεσίες του Δήμου, θα βοηθήσει τους υπαλλήλους στην εκτέλεση των καθηκόντων τους, με στόχο να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών. Σημαντικό είναι, να εισαχθεί σταδιακά η λειτουργία εσωτερικού ελέγχου στους Δήμους, με κοινά αποδεκτό κανονιστικό πλαίσιο, και πρόβλεψη για ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό.
Σ’ αυτό το σημείο να τονίσω κι εγώ την σημαντική συνεργασία ΚΕΔΕ-Ενιαία Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ), και πιστεύουμε στα αποτελέσματά της.
*Ως Π.Ε.Δ., λόγω και της σοβαρότητας του θέματος, έχουμε προγραμματίσει εκπαίδευση-επιμόρφωση αιρετών και υπηρεσιακών στελεχών επί του θέματος σε συνεργασία με την ΕΕΤΑΑ.
ΨΗΦΙΑΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ-ΣΥΓΚΛΙΣΗ
Η Αυτοδιοίκηση οφείλει να υιοθετήσει τις νέες τεχνολογίες, να επιταχύνει τις απαιτούμενες επενδύσεις και να δημιουργήσει ένα ευρύ πλέγμα υπηρεσιών προς τον πολίτη.
Η ΚΕΔΕ, προτείνει ουσιαστικές παρεμβάσεις στον τομέα αυτό, ώστε τα επόμενα χρόνια να μπορούν οι Δήμοι, στο σύνολό τους να λειτουργήσουν ψηφιακά με στόχο την βελτίωση των υπηρεσιών τους προς τον πολίτη και την δημιουργία προϋποθέσεων τοπικής ανάπτυξης.
Η υλοποίησή τους και εφαρμογή τους να καλύψει επαρκώς ορεινές και ακριτικές περιοχές.
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
Πρωτίστως πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι ανήκει στην αποκλειστική ευθύνη των Δήμων η καθαριότητα, ανακύκλωση, επεξεργασία και διαχείριση απορριμμάτων.
Είναι απαραίτητο να στηριχθούν και να ενισχυθούν άμεσα οι Δήμοι και οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων(ΦΟΔΣΑ). Μεγάλη σημασία έχει η εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων, η υποστήριξη με στελεχιακό δυναμικό (έγκριση προσλήψεων) καθώς και η απλοποίηση των διαδικασιών για τη γρήγορη ωρίμανση και την εκτέλεση έργων.
Στην Ήπειρο, βάσει του ΠεΣΔΑ ολοκληρώθηκε ως έργο το Εργοστάσιο Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων. Η πολιτεία οφείλει να επιβραβεύσει όσους βρίσκονται βήματα μπροστά στην ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων, με οικονομική ενίσχυση για παράδειγμα, στη διαχείριση του υπολείμματος όπως συνέβη στην Ήπειρο τα προηγούμενα χρόνια και όσο δεν τίθενται σε λειτουργία οι ΣΜΑ.
Λειτουργία επομένως των ΣΜΑ ακόμη και αύριο, αν είναι δυνατόν, αλλά με μελέτη και διαδικασίες που θα επιφέρουν το καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα για τους δημότες μας, οι οποίοι και θα κληθούν να πληρώσουν το τίμημα.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Ανεφάρμοστη παραμένει η διάταξη του Ν.4662/2020 για τον νέο Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων που αφορά την πρόβλεψη σύστασης Αυτοτελών Τμημάτων Πολιτικής Προστασίας στους Δήμους της χώρας. Απαιτείται Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει τις οργανικές θέσεις, τις ειδικότητες, τα περιγράμματα θέσεων, τη διαδικασία πρόσληψης και την εν γένει στελέχωση αυτών των Τμημάτων στους Δήμους.
Φυσικά η πρόσφατη διευκρίνιση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος του πλαισίου των αρμοδιοτήτων σε σχέση με την εκτέλεση έργων και τον καθαρισμό των χειμάρρων και υδατορεμάτων, είναι καθοριστική, καθώς μέχρι πρόσφατα η σύγχυση η επικάλυψη αρμοδιοτήτων ανάμεσα στα Δασαρχεία, τις Περιφέρειες και τους Δήμους, εγκυμονούσε κινδύνους για τη δημόσια ασφάλεια.
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Θα πρέπει ειδικά και σ’ αυτόν τον τομέα να ξεκαθαριστούν οι αρμοδιότητες, και να στελεχωθούν οι υπηρεσίες μας. Η Α’θμια αυτοδιοίκηση ασκεί αρμοδιότητες όπως η διαχείριση των αδέσποτων ζώων (αποκλειστική αρμοδιότητα), αγροτική οδοποιία και ανάπτυξη, εγγειοβελτιωτικά έργα (μαζί με την Περιφέρεια).
Ιδιαίτερα για την αγροτική οδοποιία, να γίνει επανακαθορισμός του συνολικού δικτύου ανά Περιφερειακή Ενότητα.
Επίσης θα πρέπει να διευκρινιστεί ο ρόλος των ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ.
Προτείνω προς τούτο ειδική μελέτη και εκτιμώ ότι η ΚΕΔΕ, ΠΕΔ και ΕΕΤΑΑ θα μπορούσαν στο επόμενο διάστημα να το δουν, με δεδομένο ότι κάποια από αυτά θεωρούμε ότι πρέπει να προστεθούν στα νέα κριτήρια κατανομής των ΚΑΠ.
ΥΔΟΜ
Για το μεταβατικό διάστημα μέχρι την πλήρη εφαρμογή του νέου συστήματος Υπηρεσιών Δόμησης δίνεται, με την τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή, παράταση ενός έτους στη λειτουργία των υφιστάμενων.
Ως Πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Ηπείρου, έστειλα προ ημερών επιστολή στον Υφυπουργό Εσωτερικών κ. Θ. Λιβάνιο, ζητώντας παράταση για την θέση σε ισχύ του νέου πλαισίου λειτουργίας των ΥΔΟΜ, και ως εκ τούτου, σήμερα, εκφράζω την ικανοποίησή μου για την εξέλιξη της τροπολογίας.
Τονίζω την ανάγκη στελέχωσης των Δήμων με το προσωπικό που θα μας επιτρέψει να λειτουργήσουμε, σε ένα χρόνο από σήμερα, αυτόνομες Υπηρεσίες Δόμησης όπως προβλέπει ο νόμος και όπως ζητήσαμε εγγράφως από τον Υφυπουργό κ. Λιβάνιο, δηλαδή να αναλάβει το Υπουργείο την πρόσληψη του προσωπικού αυτού.
ΑΙΓΙΑΛΟΣ-ΠΑΡΑΛΙΑ
Στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με τίτλο «Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική στο Νησιωτικό χώρο και λοιπές διατάξεις» έχει αμεληθεί κάθε σύμφωνη γνώμη του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου στη διάταξη για τη διαδικασία παραχώρησης, χρήσης, αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζωής κλπ.
Το θέμα μας απασχόλησε, και ως Π.Ε.Δ. Ηπείρου στείλαμε τις θέσεις μας στην ΚΕΔΕ και στο αρμόδιο Υπουργείο, έγκαιρα.
Η εξέλιξη αυτή δεν μας βρίσκει σύμφωνους.
Συνάδελφοι,
συνεχίζουμε και διαχειριζόμαστε την Πανδημία, ως το εγγύτερο προς τον Πολίτη επίπεδο.
Ως Π.Ε.Δ. Ηπείρου ενισχύουμε τα Κέντρα Υγείας της Περιφέρειάς μας με αναγκαία είδη (ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας). Ενισχύσαμε οικονομικά τα Νοσοκομεία της Περιφέρειάς μας.
Έχουμε συνεργαστεί και έχουμε υποστηρίξει δράσεις Πολιτισμού με εκδηλώσεις και σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΙ. Οι παρεμβάσεις μας αυτές συμπληρώνονται με δράσεις και αποτελέσματα από τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα που αφορούν τον Πολιτισμό και τον Τουρισμό.
Λόγω και του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση και ιδιαίτερα ως περιοχή, προγραμματίζουμε Δράσεις αντάξιες της Ιστορίας μας – σε συνεργασία με το ΕΛΛΑΔΑ 2021 και αξιοποιώντας και την σχετική πρόσκληση του “Αντώνης Τρίτσης”.
Πιστεύουμε ότι η ειδική θεματική της σημερινής Συνεδριακής Διαδικασίας “Τουριστική Ανάπτυξη” που θα παρουσιάσει ο Πρόεδρος της Επιτροπής της ΚΕΔΕ, είναι επίκαιρη, λόγω και των ειδικών συνθηκών. Η επεξεργασία και κατάθεση προτάσεων στη συνέχεια, θα βοηθήσει να επικαιροποιήσουμε τις προτεραιότητες και την προοπτική ανάπτυξης της περιοχής μας.
Στην Ήπειρο μια βασική οικονομική δραστηριότητα είναι ο τουρισμός. Δυστυχώς αυτήν τη χρονιά έχει υποστεί ένα καθολικό πλήγμα από την πανδημία.
Απαιτούνται ακόμα περισσότερα μέτρα και πολιτικές για τη διάσωση των επιχειρήσεων και την προστασία των εργαζομένων σε αυτές.
Σχετικά με τα αναγκαία έργα περιφερειακής εμβέλειας έχει γίνει δουλειά σε όλα τα επίπεδα το προηγούμενο διάστημα και αυτό φαίνεται ότι αποδίδει. Ωστόσο πρέπει να σημειώσουμε την ανάγκη άμεσης δρομολόγησης μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης των εξής έργων:
- Οδικός άξονας Ιωάννινα – Κακκαβιά
- Σύνδεση Ιόνιας Οδού με την Πρέβεζα
- Σιδηροδρομική σύνδεση της Ηπείρου
- Φυσικό αέρια στις πόλεις της Ηπείρου
ΨΗΦΙΣΜΑ της Π.Ε.Δ. ΗΠΕΙΡΟΥ για το ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (Π.Ε.Δ.) Ηπείρου συζήτησε σε συνεδρίασή του το μείζον για την περιοχή μας ζήτημα που προκύπτει από το διαφαινόμενο κλείσιμο των τραπεζικών υποκαταστημάτων στο Δήμο Ιωαννιτών και σε ακριτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, όπως του Πωγωνίου, των Φιλιατών, της Κόνιτσας και του Θεσπρωτικού.
Σε μια περίοδο οικονομικής, κοινωνικής και υγειονομικής κρίσης οι τράπεζες προχωρούν σε αυτές τις μεθοδεύσεις, χωρίς να αναλαμβάνουν το μέρος της κοινωνικής ευθύνης που τους αναλογεί.
Ως Π.Ε.Δ. Ηπείρου διαμαρτυρόμαστε έντονα για τα τεκταινόμενα και προειδοποιούμε τόσο τις τράπεζες, όσο και την Πολιτεία ότι με αυτές τις αποφάσεις επέρχεται άμεσα οικονομικός μαρασμός και πλήττονται τόσο η καθημερινότητα των πολιτών, όσο και όποια ανάπτυξη υπάρχει, η οποία μάλιστα χρειάζεται ενίσχυση.
Ζητούμε ακόμα από την Πολιτεία να συνδράμει με ενέργειες και αποφάσεις στην ανάκληση όλων αυτών των σχεδίων, ώστε να εξασφαλιστεί η λειτουργία τουλάχιστον ενός πιστωτικού ιδρύματος σε κάθε περιοχή.
Κλείνοντας αγαπητέ Πρόεδρε και συνάδελφοι,
ας υιοθετήσω -και το εννοώ- το «γιατί Δυνατή Αυτοδιοίκηση, σημαίνει ισχυρές τοπικές κοινωνίες».
Ας συνεργαστούμε οι Δήμοι, σε κοινή δράση με τις πρωτοβουλίες των ΠΕΔ και της ΚΕΔΕ.
Έτσι θα αντιμετωπίσουμε την δύσκολη αυτή περίοδο.
Εμείς, η Αυτοδιοίκηση της Ηπείρου θα συμβάλλουμε δημιουργικά σε αυτή τη διαδικασία.
Σας ευχαριστώ όλους.
