Μια ανάρτηση στο προσωπικό της προφίλ στο Facebook της αρχαιολόγου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πρέβεζας και πρώην Αντιδημάρχου Πολιτισμού, Αθηνάς Κωνσταντάκη, στάθηκε αφορμή για έντονους προβληματισμούς σχετικά με το πώς αντιλαμβανόμαστε —και, δυστυχώς, πώς κακοποιούμε— τη μνήμη και τα μνημεία μας.
Με αφορμή τις εκδηλώσεις του Δήμου Πρέβεζας το Σάββατο 25 Οκτωβρίου, παραμονή του Αγίου Δημητρίου, για την απόδοση τιμής στις ηρωικές Σουλιώτισσες του Ζαλόγγου, η αρχαιολόγος καυτηριάζει με αιχμηρό τρόπο τόσο την άκαιρη ημερομηνία τέλεσης (το ιστορικό γεγονός συνέβη στις 18 Δεκεμβρίου 1803), όσο κυρίως την απαράδεκτη παρέμβαση επί του μνημείου: την τοποθέτηση με καρφιά τεσσάρων θυρεών με το εθνόσημο και σημαίες.
«Γιατί; Εκεί βόλευε; Πομφόλυγες η απόδοση τιμής!», γράφει χαρακτηριστικά.
Το γλυπτό σύμπλεγμα «Ο Χορός του Ζαλόγγου», έργο του μεγάλου γλύπτη Γιώργου Ζογγολόπουλου, είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της νεοελληνικής γλυπτικής. Ένα έργο που δεν χρειάζεται καλλωπισμούς, σημαιάκια ή πρόχειρες “προθήκες πατριωτισμού” για να λάμψει.
Και φυσικά, όπως υπενθυμίζει η ίδια, έχει κηρυχθεί ΜΝΗΜΕΙΟ με Υπουργική Απόφαση (ΥΠΠΟΑ/189356/26.04.2021, ΦΕΚ 320/Δ/30.06.2021), υπαγόμενο στις διατάξεις του Ν. 4858/2021 περί προστασίας των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ο νόμος, στο άρθρο 10, είναι απολύτως σαφής:
«Απαγορεύεται κάθε ενέργεια σε ακίνητο μνημείο, η οποία μπορεί να επιφέρει με άμεσο ή έμμεσο τρόπο καταστροφή, βλάβη, ρύπανση ή αλλοίωση της μορφής του.»
Και όμως — κάποιος θεώρησε ότι λίγα καρφιά δεν πειράζουν.
Ότι η μνήμη χρειάζεται στήριγμα.
Μόνο που η μνήμη δεν στερεώνεται με πρόκες.
Η ανάρτηση της Αθηνάς Κωνσταντάκη κλείνει με μια φράση που θα έπρεπε να αναρτηθεί σε κάθε Δημαρχείο της χώρας:
«Δεν είναι τα μνημεία ταμπλώ ανάρτησης.
Ας μην πληγώνουμε τη μνήμη.»
Κι αυτό τα λέει όλα.
