Η Πρέβεζα θαρρώ ότι πρέπει να είναι από τις ελάχιστες πόλεις που δεν έχουν Δημοτικό κλειστό γυμναστήριο και δεν παρέχουν δωρεάν προγράμματα άθλησης για όλους.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, η άθληση για όλους αναπτύχθηκε στην Ελλάδα κατά την κλασσική εποχή. Ο πατέρας της ιατρικής, Ιπποκράτης, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης αναφέρθηκαν στην αξία του αθλητισμού για την υγεία και την ορθή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των πολιτών, καθώς και στην αναγκαιότητα να απευθύνεται σε άνδρες και γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους.
Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη η γυμναστική είναι η τέχνη, η οποία συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας και δημιουργεί σωματική ευεξία. Για το λόγο αυτό, υπεύθυνοι για την υγεία του ατόμου είναι ο γιατρός και ο γυμναστής, ενώ η διασφάλισή της εξαρτάται από ένα ισορροπημένο συνδυασμό σωματικής άσκησης και σωστής διατροφής.
Ο τρόπος ζωής των πολιτών κατά τον Πλάτωνα, είναι αναγκαίο να αντιτίθεται στην απραξία, δια μέσου μιας προγραμματισμένης ζωής με άσκηση και σίτιση, ηθικές και πνευματικές ασκήσεις.
Η «γυμναστική μεσότης» είναι, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η μέση οδός που οφείλει να ακολουθήσει ο άνθρωπος κατά τη γύμνασή του, ώστε να αποκτήσει σωματική ευεξία και ανάπτυξη. Τις εναλλαγές του παιχνιδιού με την εργασία και του μόχθου με την ανάπαυση, τις θεωρεί αναγκαίες στη ζωή του ανθρώπου.
Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους ο Ρωμαίος ποιητής Ιούνιος Ιουβενάληςείπε τη φράση “νους υγιής εν σώματι υγιεί”, που έμεινε στην ιστορία και σημαίνει ότι το υγιές σώμα σου προσφέρει και ψυχική υγεία – ισορροπία.
Στη συνέχεια οΟργανισμός Ηνωμένων Εθνών, για την επίτευξη της παγκόσμιας ειρήνης, με δίαυλο επικοινωνίας την εκπαίδευση και τις φυσικές και κοινωνικές επιστήμες, δημιούργησε το 1945 τον εκπαιδευτικό, επιστημονικό, πολιτιστικό οργανισμό.
Τον Νοέμβριο του 1978 η γενική διάσκεψή του, με βάση το χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και την οικουμενική διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αναγνωρίζοντας τη σημασία της φυσικής αγωγής και του αθλητισμού, για τη βελτίωση της ζωής, την προαγωγή της επικοινωνίας, της ειρήνης και της φιλίας, συνέταξε το διεθνή χάρτη φυσικής αγωγής και αθλητισμού.
Στο 1 από τα 10 άρθρα του ορίζει ως θεμελιώδες δικαίωμα όλων των ανθρώπων χωρίς περιορισμούς, τη φυσική αγωγή και τον αθλητισμό. Την αναγκαιότητα ανταπόκρισης των προγραμμάτων φυσικής αγωγής και αθλητισμού στις ανάγκες του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά αλλά και του κοινωνικού συνόλου.
Η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με τη «δήλωση της Νίκαιας» το 2000, αναγνώρισε τη σημαντικότητα του αθλητισμού και την κοινωνική του αποστολή στην Ευρώπη, συντάσσοντας τη Λευκή βίβλο για τον αθλητισμό (2007), με την οποία έθεσε ως στόχο τη στρατηγική κατεύθυνση του ρόλου του αθλητισμού στην Ευρώπη και ανέδειξε τη σημασία του στη χάραξη της κοινοτικής πολιτικής.
Στην Ελλάδα η ανάληψη δράσεων για την άσκηση για όλους, εμφανίζεται μετά το 1983, μετά την ίδρυση του υφυπουργείου Νέας Γενιάς και Αθλητισμού το 1982σηματοδοτώντας την αναγκαιότητα του αθλητισμού για το κοινωνικό σύνολο, μέσω της εφαρμογής προγραμμάτων μαζικού αθλητισμού.
Σε αυτό συνέβαλε η δημιουργία έργων για αθλητική υποδομή και η στήριξη των προγραμμάτων μαζικού αθλητισμού από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και η κατανόηση της ανάγκης στη σωματική δραστηριότητα και άσκηση, από τους πολίτες.
Οπότε στη συνέχεια με σειρά υπουργικών αποφάσεων τέθηκε το Οργανωτικό Πλαίσιο Άθλησης για Όλους, με γνώμονα ότι «η δια βίου άθληση αποτελεί μια από τις βασικές συνιστώσες για την ποιοτική διαχείριση και ουσιαστική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου του πολίτη, λαμβάνοντας υπόψη τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τα αποτελέσματα των ερευνών για τη θετική επίδραση της άσκησης στην υγεία και την ψυχοκοινωνική κατάσταση του ατόμου».
Ως βασικοί σκοποί των προγραμμάτων άθλησης για όλους τέθηκαν, η ενίσχυση της υγείας, η εξάλειψη των εκφυλιστικών τάσεων, η δημιουργία αθλητικής συνείδησης, η προώθηση των διαπροσωπικών σχέσεων, η βέλτιστη χρήση του ελεύθερου χρόνου, η αναψυχή των πολιτών, καθώς και η σύνδεσή τους με το φυσικό περιβάλλον, με βασικούς σκοπούς:
- να παρέχουν ίσες ευκαιρίες για άθληση σε όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία, την κοινωνική ή οικονομική τους κατάσταση,
- να προσφέρουν επιλογές, όσον αφορά στις αθλητικές δραστηριότητες και τις οργανωμένες μορφές άθλησης,
- να αποτελούν το συνδετικό κρίκο από την προσχολική κινητική αγωγή έως και την άσκηση στην τρίτη ηλικία,
- να δημιουργούν αθλητικές δραστηριότητες, που να καλύπτουν όλες τις μέρες του χρόνου,
- να παροτρύνουν τους αθλούμενους να συμμετέχουν ενεργά στον προγραμματισμό των αθλητικών δραστηριοτήτων, με πιθανή οικονομική συνδρομή,
- να στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, μέσω της τοποθέτησης της άθλησης στις παρεχόμενες υπηρεσίες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και μέσω του συνδυασμού αυτής και των διαφόρων υπηρεσιών τους,
- να αξιοποιούν τις υπάρχουσες αθλητικές εγκαταστάσεις αλλά και χώρους όπως σχολικές εγκαταστάσεις και πάρκα που διαθέτουν οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης,
- να αξιολογούνται μέσω ποιοτικών κριτηρίων,
- να προωθούν την εθελοντική συμμετοχή.
Από τις σε ισχύ υπουργικές αποφάσεις ορίζεται ως πρώτη αρμοδιότητα η δημιουργία τμήματος αθλητικών προγραμμάτων, η κατάρτιση και επιμέλεια προγραμμάτων μαζικού αθλητισμού, που καλύπτουν τις ανάγκες όλου του φάσματος των ηλικιών των πολιτών: 1. της προσχολικής, 2. της σχολικής, 3. των νέων, 4. των ενηλίκων, 5. της τρίτης ηλικίας, 6. των ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Έχει αποδειχθεί δε ότι:
-. Η άσκηση με τη συστηματική επιστημονική καθοδήγηση αποτελεί ουσιαστική κοινωνική επένδυση, γιατί βελτιώνει την ποιότητα ζωής του ανθρώπου, συμβάλλει στην πρόληψη υγείας και των εκφυλιστικών τάσεων,
-. Παρέχει ίσες ευκαιρίες συμμετοχής σε όλους, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, θρησκεία, κοινωνική και οικονομική κατάσταση, άτομα με αναπηρίες, σε ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες και σε άτομα με χρόνιες παθήσεις, κ.λπ.
Ενώ έτσι έχουν τα πράγματα και οι περισσότεροι Δήμοι έχουν θέσει ως βασική προτεραιότητα την άθληση για όλους μεολοκληρωμένα προγράμματα παροχής υπηρεσιών στους πολίτεςπου έχουν ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωήςμε την δημιουργία κλειστών γυμναστηρίων, την εγκατάσταση οργάνων γυμναστικής σε υπαίθριους χώρους, όπως πλατείες και πάρκα, την χρησιμοποίηση για τον σκοπό αυτό και άλλων αθλητικών εγκαταστάσεων, όπως γυμναστηρίων σχολικών μονάδων, συνεργασία με αθλητικές ομοσπονδίες, αθλητικά σωματεία, μορφωτικούς συλλόγους, πολιτιστικούς συλλόγους, την υλοποίηση δραστηριοτήτων σε υπαίθριους και ανοικτούς χώρους των δήμων, τη γνωριμία με το γεωφυσικό περιβάλλον και τις εδαφικές ιδιαιτερότητες της περιοχής και με την πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού, ο Δήμος Πρέβεζας είναι μακράν πέραν των εξελίξεων αυτών και των αναγκών των δημοτών του στην παροχή των ύψιστης σημασίας για την ψυχοσωματική υγεία τους υπηρεσιών.
Ως πρωταρχικό καθήκον της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να είναιη ευημερία των πολιτών της και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την αυξανόμενη σημασία της ανάπτυξης του αθλητισμού στην υγεία των πολιτών που σε συνδυασμό με την αύξηση της χρηματοδότησης που χορηγείται από την Ε.Ε για τους σκοπούς αυτούς, μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα στη θετική επίδραση της άσκησης στην υγεία και την ψυχοκοινωνική κατάσταση των δημοτών.
Χριστίνα Κριτσιμά
Δικηγόρος Πρέβεζας
