Από το 2020 το Τμήμα ΓΑΚ Πρέβεζας έχει εγκαινιάσει μια ιδιαίτερα παραγωγική συνεργασία με την κα Αγγελική Πέτριτς, απόγονο των πρεβεζάνικων οικογενειών Κονεμένου και Σκέφερη, ως προς την ψηφιοποίηση του ιδιωτικού της οικογενειακού αρχείου. Η συνεργασία αυτή βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη και αποδίδει συνεχώς νέους καρπούς, με τον εντοπισμό σημαντικών τεκμηρίων. H μελέτη του αρχείου αυτού μπορεί να εμπλουτίσει τις γνώσεις μας για την ιστορία της ευρύτερης περιοχής μας, δεδομένου του γεγονότος ότι μέλη και των δύο οικογενειών είχαν διατελέσει υποπρόξενοι ξένων χωρών στην Πρέβεζα. Πιο συγκεκριμένα, ο Περικλής Κονεμένος υπήρξε προξενικός πράκτορας της Γαλλίας στα μέσα του 19ου αιώνα, ενώ ο Δημήτριος Σκέφερης υπήρξε υποπρόξενος της Ρωσίας από το 1896 ως το 1918.
Κατά καιρούς έχουμε δημοσιεύσει κάποια παραδείγματα των ενδιαφερόντων στοιχείων που προκύπτουν από αυτό το αρχείο, ενώ το έχουμε θέσει στη διάθεση ερευνητών που αναζητούν αρχειακό υλικό για την Πρέβεζα.
Με το σημερινό μας δημοσίευμα θέλουμε να γνωστοποιήσουμε τον εντοπισμό δύο σημαντικών τεκμηρίων για την ιστορία του λιμανιού της Πρέβεζας. Και τα δύο σχετίζονται με την προξενική ιδιότητα των προαναφερθέντων προσώπων και μας προσφέρουν πληροφορίες για την κίνηση πλοίων και εμπορευμάτων στο λιμάνι της Πρέβεζας σε δύο διαφορετικές χρονικές στιγμές, στα μέσα και στο γύρισμα μεταξύ του του 19ου και του 20ου αιώνα. 
Ξεκινώντας από το πρώτο τεκμήριο, σημειώνουμε ότι πρόκειται για φάκελο αναλυτικών καταγραφών αφίξεων και αναχωρήσεων πλοίων κατά την περίοδο Ιανουαρίου 1854-Μαρτίου 1855. Καταγράφεται μια σειρά στοιχείων για κάθε άφιξη και αναχώρηση όπως το όνομα του πλοίου και η σημαία του, η χωρητικότητά του, το όνομα του πλοιάρχου και ο αριθμός των μελών του πληρώματος, το λιμάνι προέλευσης και προορισμού, το φορτίο και η αξία του σε γαλλικά φράγκα (εικ.1). Ενίοτε σημειώνονται και διάφορες παρατηρήσεις, κυρίως σχετικά με τη μεταφορά στρατευμάτων. Επισημαίνουμε την ιδιαίτερη σημασία των πληροφοριών αυτών καθώς το 1854 είχε εκδηλωθεί επανάσταση στην Ήπειρο.
Η καταγραφή της κίνησης του λιμανιού εντασσόταν στο πλαίσιο της υποβολής αναφορών από τον προξενικό πράκτορα της Γαλλίας Περικλή Κονεμένο στον Γάλλο πρόξενο στα Ιωάννινα. Αγνοούμε αν υπάρχουν αντίστοιχα τεκμήρια στο αρχείο της κας Πέτριτς και για άλλες χρονιές. Θα ήταν ευχής έργον να εντοπιστούν. Οπωσδήποτε όμως, το τεκμήριο αυτό μας υποδεικνύει το είδος και την πληθώρα των πληροφοριών που υπέβαλλε ο Περικλής Κονεμένος στον προϊστάμενο του. Αντίστοιχες αναφορές είναι πιθανό να εντοπιστούν στα γαλλικά αρχεία. Εδώ θυμίζουμε μια παλαιότερη πρότασή μας, με αφορμή τον εορτασμό των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, σχετικά με την αναγκαιότητα πραγματοποίησης έρευνας σε αρχεία ευρωπαϊκών χωρών για τον εντοπισμό αρχειακών τεκμηρίων σχετικά με την ιστορία της περιοχής μας.
Περνώντας στην εξέταση του δεύτερου τεκμηρίου, σημειώνουμε ότι πρόκειται για φάκελο ετήσιων αναφορών από τον υποπρόξενο της Ρωσίας Δημήτριο Σκέφερη, ο οποίος καταγράφει συγκεντρωτικά την κίνηση σε πέντε ηπειρωτικά λιμάνια (Πρέβεζας, Σαλαώρας, Πάργας, Σαγιάδας και Αγίων Σαράντα). Ωστόσο, δεν έχουμε να κάνουμε πλέον με αναλυτική καταγραφή κάθε πλοίου αλλά με συγκεντρωτικές καταστάσεις στις οποίες εμφανίζεται ο συνολικός αριθμός πλοίων ανά είδος (ατμόπλοιο ή ιστιοφόρο) και ανά σημαία καθώς και η συνολική χωρητικότητά τους (εικ.2). Η αναφορά συνοδεύεται με πίνακες για τις εισαγωγές και εξαγωγές μόνο στα λιμάνια της Πρέβεζας και της Σαλαώρας. Εκεί καταγράφεται αναλυτικά το κάθε εμπόρευμα, η χώρα προέλευσης ή προορισμού, το είδος και οι ποσότητες των συσκευασιών, το συνολικό βάρος τους και η αξία τους σε χρυσά φράγκα. Τέλος, παρέχεται συνοπτικός πίνακας της αξίας των εισαγωγών και εξαγωγών ανά χώρα προέλευσης/προορισμού. 
Οι αναφορές αυτές δεν καλύπτουν συνεχόμενα έτη, ενώ δεν είναι πάντα πλήρεις. Πιο συγκεκριμένα, αφορούν στα έτη 1895-1896, 1899 και 1902-1904. Ωστόσο, ακόμα και έτσι, μας δίνουν εικόνα για μια ευρύτερη χρονολογικά περίοδο, σε σύγκριση με τα μέχρι τώρα αντίστοιχα εντοπισθέντα στοιχεία από το γαλλικό προξενικό πρακτορείο.
Θεωρούμε ότι γίνεται εύκολα αντιληπτή η σημασία αυτών των τεκμηρίων, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μελετηθεί η οικονομική ιστορία της Πρέβεζας και του λιμανιού της. Παράλληλα, όμως, στοιχεία μπορούν να αντλήσουν και ερευνητές της ευρύτερης περιοχής, δεδομένων των πληροφοριών που μας παρέχουν οι αναφορές του υποπροξένου της Ρωσίας για άλλα 4 ηπειρωτικά λιμάνια (Σαλαώρας, Πάργας, Σαγιάδας και Αγίων Σαράντα).
Κλείνοντας, εκφράζουμε για άλλη μια φορά τις ευχαριστίες μας στην κα Αγγελική Πέτριτς, η οποία, αντιλαμβανόμενη τη σημασία του αρχείου, έδωσε τη δυνατότητα της ψηφιοποίησής του και κατ’ επέκταση της ερευνητικής ανάδειξης και αξιοποίησής του. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η κα Πέτριτς προσφέρει σπουδαίες υπηρεσίες στην πόλη των προγόνων της, με την οποία διατηρεί ακόμα ισχυρούς δεσμούς, καθώς το ιδιωτικό αρχείο των οικογενειών Κονεμένου και Σκέφερη περιλαμβάνει πληροφορίες που δύσκολα θα μπορούσαμε να αντλήσουμε από αλλού, κάτι που θα γίνει πλήρως κατανοητό όταν δημοσιευτούν τεκμήρια του αρχείου. Ευελπιστούμε ότι και άλλοι συμπολίτες μας θα ακολουθήσουν το αξιέπαινο παράδειγμά της, θυμίζοντας τους ότι το Τμήμα ΓΑΚ Πρέβεζας δέχεται ιδιωτικά αρχειακά τεκμήρια (ιστορικά έγγραφα, βιβλία ή φωτογραφίες) τα οποία μπορούν είτε να παραδοθούν στην πρωτότυπή τους μορφή για φύλαξη στην υπηρεσία μας, είτε να δοθούν προσωρινά για ψηφιοποίηση, ώστε κατόπιν να επιστραφούν στους ιδιοκτήτες τους.
