Με βαθιά συγκίνηση και περηφάνια, η πόλη της Φιλιππιάδας τίμησε το Σάββατο 11 Οκτωβρίου τα 113 χρόνια από την απελευθέρωσή της από τον τουρκικό ζυγό, με μια ξεχωριστή εκδήλωση στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου.
Μέσα σε ένα φορτισμένο συναισθηματικά κλίμα, η μνήμη των ηρώων και των προγόνων μας που θυσιάστηκαν για την ελευθερία παρέμεινε ζωντανή. Η εκδήλωση αποτέλεσε όχι μόνο φόρο τιμής στην ιστορία, αλλά και μια γέφυρα που ενώνει το παρελθόν με το παρόν — υπενθυμίζοντας πως η ελευθερία δεν είναι δεδομένη, αλλά καρπός αγώνα, θυσίας και πίστης.
Η γιορτή πραγματοποιήθηκε χάρη στην πολύτιμη συμβολή του Δημοτικού Ωδείου Άρτας, της Αδελφότητας Ανωγειατών “Ο Παπαγιώτης”, της Ελένης Μάρη και του προέδρου του Ιστορικού και Λαογραφικού Συλλόγου Δυτικού Ξηροβουνίου “Το Αρχαίο Όρραον”, Χρήστου Αποστόλου.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν, τιμώντας με την παρουσία τους τη σημαντική αυτή επέτειο, ο δήμαρχος Ζηρού Γιώργος Γιολδάσης, ο Αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας Κωνσταντής Ευάγγελος, η αντιδήμαρχος η Πρόεδρος της Δημοτικής Ενότητας Φιλιππιάδας Κατερίνα Ευθυμίου-Σκαμνέλου, το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ Τάσος Βασιλείου και ο Δημοτικός Σύμβουλος Ζάψας Δημήτριος.
Ιδιαίτερα ξεχώρισε η καλλιτεχνική συμμετοχή του καθηγητή μουσικών σπουδών Βαλερί Ισμαγκίλοφ και των μουσικών Άννας Κυζιρίδη και Κωνσταντίνου Λεμονή, που μέσα από τη μουσική και τον λόγο μετέφεραν το κοινό σε μια συγκινητική ιστορική διαδρομή.
Η Αδελφότητα Ανωγειατών “Ο Παπαγιώτης” συνέβαλε ουσιαστικά με την παρουσία και τη δράση της, προσδίδοντας στην εκδήλωση έναν ιδιαίτερο τόνο παράδοσης και ενότητας.
Η Φιλιππιάδα, 113 χρόνια μετά την απελευθέρωσή της, συνεχίζει να τιμά την ιστορία της, να σέβεται τη θυσία των προγόνων της και να εμπνέεται από το παράδειγμά τους.
Η φλόγα της ελευθερίας παραμένει άσβεστη, φωτίζοντας το δρόμο των επόμενων γενεών.
Το χρονικό – 12 Οκτωβρίου 1912, η απελευθέρωση της Φιλιππιάδας
Από το πρωί της 11ης Οκτωβρίου οι θέσεις των Ελλήνων ενισχύθηκαν και πραγματοποίησαν ορμητική αντεπίθεση. Μέχρι τις 10 το πρωί, εκτοπίζουν άτακτα τους Τούρκους προς τα υψώματα της Στρεβίνας (Καμπή), από τα οποία ξεκίνησαν το προηγούμενο βράδυ. Μέχρι το βράδυ τα Ελληνικά τμήματα προσπαθούσαν να καταλάβουν τις θέσεις των Τούρκων συναντώντας όμως σθεναρή αντίσταση.
Στις 12 Οκτωβρίου, ο Ελληνικός στρατός που βρισκόταν στη περιοχή, ξεκίνησε τις ετοιμασίες για την επίθεση. Οι εμπροσθοφυλακές δεν δέχτηκαν πυρά και διαπίστωσαν ότι οι Τούρκοι είχαν εξαφανισθεί. Είχαν φύγει τη νύχτα από όλη την περιοχή χωρίς να γίνουν αντιληπτοί. Ο λόγος ήταν ότι ένα απόσπασμα 150 Ευζώνων, είχε καταλάβει το Ανώγειο. Το μικρό αυτό τμήμα και με τη συνδρομή Ανωγειατών ανταρτών που γνώριζαν καλά τα κατατόπια, οργάνωσε τον έλεγχο της περιοχής και αντιστάθηκε στις επιθέσεις των Τούρκων από διαφορετικές μεριές. Με το σούρουπο, επιτέθηκαν και κατέλαβαν το Φρούριο των Πέντε Πηγαδιών. Με την είδηση αυτή, ο αρχιστράτηγος των Τούρκων Εσάτ Πασάς διέταξε την άμεση υποχώρηση του στρατού του προς τα Γιάννενα για να μην αποκοπεί και εξοντωθεί στην κοιλάδα του Λούρου και στα δύσκολα περάσματα των Πέντε Πηγαδιών.
Έτσι με τη στρατηγική ενέργεια των Ελλήνων Ευζώνων στο Ανώγειο και στα «Πέντε Πηγάδια», η Φιλιππιάδα απελευθερώθηκε αναίμακτα.
Οι Έλληνες αξιωματικοί, αφού βεβαιώθηκαν ότι οι Τούρκοι είχαν εξαφανισθεί, ανέφεραν αμέσως το γεγονός στο Στρατηγείο.
Με εντολή του Σαπουντζάκη μια ίλη ιππικού υπό τον υπίλαρχο Γιαννόπουλο, από τους Χαλκιάδες πέρασε την πέτρινη γέφυρα Καλογήρου το μεσημέρι της 12ης Οκτωβρίου. Ανίχνευσε τη γύρω περιοχή και διαπίστωσε ότι οι πραγματικά δεν υπήρχαν πουθενά Τούρκοι στρατιώτες.
Στη συνέχεια έφτασε τις βραδινές ώρες μετά από πεζοπορία από τους Χαλκιάδες, χωρίς καμιά ενόχληση το 2ο τάγμα υπό την διοίκηση του Ταγματάρχη Γκιταράκου, το οποίο παρέμεινε στις θέσεις γύρω από τη Φιλιππιάδα. Το μεσημέρι της 13ης Οκτωβρίου, στάλθηκε Διμοιρία του 5ου λόχου στο Θεσπρωτικό, απελευθερώνοντας και τυπικά τη περιοχή.
Η Φιλιππιάδα, αποτέλεσε σταθμό γεγονότων μέχρι και την απελευθέρωση ολόκληρης της Ηπείρου ( 21 Φεβρουαρίου 1913 ). Μεταξύ άλλων, εκεί ιδρύθηκε νοσοκομείο περίθαλψης, εγκαταστάθηκαν κέντρα εφοδιασμού του στρατού, εγκαταστάθηκε το Ελληνικό Στρατηγείο κ.α.
