Αυτή την εβδομάδα (11-17 Απρ. 2021), Ε΄ Εβδομάδα των Νηστειών, προστίθενται στο σύνηθες πρόγραμμα του Τριωδίου ο Μέγας Κανών και ο Ακάθιστος Ύμνος ολόκληρος (τελευταίοι Χαιρετισμοί). Θα γίνουν συνεπώς οι εξής ιερές ακολουθίες και Θείες Λειτουργίες:
- Την Κυριακή (Δ΄ των Νηστειών),11-4-2021, εορτή του αγίου Ιωάννου, συγγραφέως της Κλίμακος, δύο (2) Θείες Λειτουργίες. Η πρώτη 6.45-9.45 π. μ. και η δεύτερη 10.00-11.00 π. μ.. Κάθε Κυριακή για όλη τη Σαρακοστή θα τελείται η (πιο εκτεταμένη) Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου.
- Τη Δευτέρα, 12-4-2021, την Τρίτη, 13-4-2021, και την Πέμπτη, 15-4-2021, ώρα 7.00-8.00 το βράδυ, το Μέγα Απόδειπνο.
- Την Τετάρτη, 14-4-2021, ώρα 5.30-8.30 μ. μ., ο Μέγας Κανών με βραδινή Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία.
- Την Παρασκευή, 16-4-2021, ώρα 6.30-9.00 π. μ., πρωινή Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία.
- Την Παρασκευή βράδυ, 16-4-2021, ώρα 6.30-8.15 μ. μ., ο Ακάθιστος Ύμνος ολόκληρος.
- Το Σάββατο πρωί, 17-4-2021, ώρα 7.00-9.30 π. μ., Θεία Λειτουργία του Ακαθίστου.
- Κάθε Σάββατο απόγευμα, ώρα 6.00-7.15 μ. μ., Αναστάσιμος Εσπερινός-Μικρό Απόδειπνο.
- Κάθε πρωί, ώρα 7.00-9.00 π. μ., Όρθρος-Ώρες-Εσπερινός Τριωδίου.
- Κάθε απόγευμα, ώρα 5.30-7.00 μ. μ., (πλην Σαββατοκύριακου) Εξομολόγηση.
(Λόγω του υγειονομικού περιορισμού ως προς τον αριθμό των εκκλησιαζομένων, κάθε εβδομάδα τελούνται στην ενορία μας αρκετές Θείες Λειτουργίες (2 την Κυριακή, 2 Προηγιασμένες και 1 το Σάββατο, σύνολο 5 αυτή την εβδομάδα), ώστε όλο και περισσότεροι ενορίτες να έχουν δυνατότητα εκκλησιασμού και Θείας Κοινωνίας).
Ο Μέγας Κανών (το μεγαλύτερο έργο της Βυζαντινής Υμνογραφίας) ανήκει στον Όρθρο της Πέμπτης της Ε΄ εβδομάδας της Σαρακοστής (Πέμπτη του Μεγάλου Κανόνος), αλλά επικράτησε να ψάλλεται αποβραδίς την Τετάρτη. Ποιητής του είναι ο άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης, αρχιεπίσκοπος Κρήτης (660-740 μ. Χ.). Αποτελείται από εννέα ωδές (ενότητες), που περιλαμβάνουν 261 τροπάρια. Αναφέρεται σε πάμπολλα γεγονότα της Ιεράς Ιστορίας, άλλα προς μίμηση και άλλα προς αποφυγή, με σκοπό να προτρέψει σε βαθειά, ειλικρινή μετάνοια.
Προϋπόθεση συνεπώς για την κατανόησή του αποτελεί η γνώση της όλης Αγίας Γραφής (Παλαιάς και Καινής Διαθήκης). Αυτό ισχύει για όλη την εκκλησιαστική μας υμνολογία: Προϋποθέτει την ενότητα των δύο Διαθηκών και εδράζεται στη διαχρονική συνέχεια της όλης Ιεράς Ιστορίας, από το «εν αρχή εποίησεν ο Θεός», μέχρι την ανάσταση των νεκρών «εν τη εσχάτη ημέρα». Γι’ αυτό και οι δύο Διαθήκες κατανοούνται μόνο σε αλληλεξάρτηση. Η μία προϋποθέτει την άλλη. Ας το δούμε αυτό σέ ένα τροπάριο του Μεγάλου Κανόνα (ωδή ε΄).
«Ει και λάκκω ώκησε ποτέ Ιωσήφ, Δέσποτα Κύριε, αλλ’ εις τύπον της Ταφής
και της Εγέρσεώς σου· εγώ δε τί σοι ποτέ τοιούτο προσενέγκω;»
Αναφέρεται στην πώληση του Ιωσήφ από τα αδέλφια του. Ανατρέχουμε λοιπόν στην Παλαιά Διαθήκη για να βρούμε το περιστατικό (Γεν. κεφ. 37). Εκεί βλέπουμε πράγματι ότι ο Ιωσήφ ρίχτηκε πρώτα σε λάκκο από τα αδέλφια του, που τον φθονούσαν και σκόπευαν στη συνέχεια να τον θανατώσουν. Αντί όμως γι’ αυτό, τον πούλησαν σε κάποιους εμπόρους που πήγαιναν στην Αίγυπτο. Αυτοί τον μεταπούλησαν εκεί, αλλά ο Θεός τον έσωσε με τρόπο θαυμαστό και τον ανέδειξε αντιβασιλέα της Αιγύπτου. Η όλη ταλαιπωρία και σωτηρία του Ιωσήφ θεωρήθηκε «τύπος», δηλ. σύμβολο της Ταφής και της Ανάστασης του Χριστού. Και ο καθένας μας όμως πρέπει να συμπορευθεί με τον Χριστό στην Ταφή και την Ανάσταση. Να νεκρώσει δηλ. την αμαρτία μέσα του και να αναστηθεί ως νέος άνθρωπος, να γίνει «καινή κτίσις», με τη μετάνοια.
Πλην εγώ, λέγει ο υμνωδός στον Κύριο, πότε άραγε θα σου προσφέρω κάτι τέτοιο; Πότε δηλ. θα αναστηθώ απ’ τον τάφο, απ’ τον θάνατο που μου επέφερε η αμαρτία; Πότε θα μετανοήσω;
Καλή Σαρακοστή!
