Η προτομή του Ανδρέα Τουση εισαγγελέα Αρείου Πάγου μπροστά από το πρώην Δημαρχείο Θεσπρωτικού

Στις 7 Σεπτεμβρίου 2013 πραγματοποιήθηκαν στο Θεσπρωτικό τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Επίτιμου Εισαγγελέα Αρείου Πάγου Ανδρέα Τούση.

Η προτομή τοποθετήθηκε μπροστά από το πρώην Δημαρχείο Θεσπρωτικού, παρουσία των τοπικών αρχών του Δήμου Ζηρού, αλλά και εκπροσώπων Δικαστικό χώρο. Ποιος ήταν ο Ανδρέας Τούσης

Ανδρέας Χ. Τούσης *

Γεννήθηκε στο Θεσπρωτικό (Λέλοβα) Πρέβεζας. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με το βαθμό «Άρι­στα». Δικηγόρησε στην Αθήνα και το έτος 1926 διορίσθηκε Ειρηνοδί­κης. Το 1929 μετέσχε στον διαγωνισμό για την πρόσληψη Δικαστικών Παρέδρων και πέτυχε πρώτος. Το ίδιο έτος πέτυχε και στον διαγωνι­σμό για την πρόσληψη εισηγητών του ΣτΕ. Προτίμησε όμως τον κλάδο της τακτικής (πολιτικής και ποινικής) Δικαιοσύνης και το 1930 διορί­στηκε Πάρεδρος Πρωτοδικών. Προήχθη το 1931 σε Πρωτοδίκη, το 1945 σε Πρόεδρο Πρωτοδικών Αθηνών, το 1949 σε Εφέτη και το 1954 σε Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Στη θέση αυτή υπηρέτησε μέχρι την 29η Μαΐου 1968 κατά την οποία απολύθηκε, κατά τον μεγάλο διωγμό των δικαστικών λειτουργών από τη στρατιωτική δικτατορία, μετά την αναστολή της ισοβιότητος με την ΚΔ΄/28.05.1968 Σ.Π. «περί εξυγιάνσεως της Τακτικής Δικαιοσύνης». Την προτεραία της απολύσεώς του κλήθηκε από τον αντιπρόεδρο της δικτατορικής κυβερνήσεως ο οποίος του ζήτησε να παραιτηθεί διότι «δεν ήταν συνεργάσιμος». Αρνήθηκε να παραιτηθεί και έτσι επακολούθησε η απόλυσή του. Μετά την κατάρρευση της δικτατορίας και τη μεταπολίτευση του Ιουλίου 1974, κατ’ εφαρμογήν των ρυθμίσεων της από 4/5.9.1974 Σ.Π. «περί αποκαταστάσεως της τάξεως και ευρυθμίας εν τη Δικαιοσύνη», αποκαταστάθηκε αυτοδικαίως στο βαθμό του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου και προήχθη αναδρομικά σε Εισαγγελέα του Αρείου ΙΙάγου, αλλά δεν επανήλθε στην ενεργό υπηρεσία διότι είχε συμπληρώσει το υπό του Συντάγματος ορισμένο όριο ηλικίας.

Το έτος 1945, όταν υπηρετούσε ως πρόεδρος πρωτοδικών Αθηνών, αποσπάστηκε και τοποθετήθηκε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Ο. Δημ. Μαργέλλος[1] μαρτυρεί ότι από τη θέση αυτή συνέβαλε στη ρύθμιση που εισήγαγε ο ν. 721 της 10/10 Δεκεμβρίου 1945 «περί ορίου ηλικίας δικαστικών λειτουργών» με τον οποίο μειώθηκε το όριο ηλικίας και απομακρύνθηκαν πολλοί ανώτατοι δικαστικοί λει­τουργοί. Την ίδια πληροφορία δίδει και ο Ν. Θηβαίος[2] ο οποίος έγρα­ψε ότι «…εκκοκιστής του γήρατος -ο Γενικός Γραμματεύς του Υπουρ­γείου- ετάχθη αρτιπαγής Πρόεδρος Πρωτοδικών, εκ των αρίστων ατυ­χώς…».

Από την ίδια θέση όμως, σε συνεργασία με τον Υπουργό Δικαιοσύ­νης Κων. Ρέντη και τον Υφυπουργό Γεώργιο Μαύρο, συνετέλεσε στην αποτροπή της εκτέλεσης εκατόν σαράντα θανατοποινιτών οι οποίοι εί­χαν καταδικασθεί από τα έκτακτα στρατοδικεία Θεσσαλονίκης. Επί­σης, κατά τον Μάρτιο 1946, διευκόλυνε και προώθησε την ομαδική με­ταγωγή, από τις φυλακές Γυθείου στις φυλακές Αίγινας, διακοσίων ενενήντα αριστερών κρατουμένων οι οποίοι, κατά τις εκτιμήσεις του τότε Εισαγγελέως Πρωτοδικών Γυθείου Παύλου Δελαπόρτα, κινδύνευ­αν να δολοφονηθούν αδίκαστοι από παρακρατικά στοιχεία της δεξιάς που δρούσαν στην περιοχή της Λακωνίας[3].

Το έτος 1952, όταν υπηρετούσε στο Εφετείο Αθηνών, ανέλαβε τη Διεύθυνση του Γραφείου Εγκληματιών Πολέμου και ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα, εδώ και στη Γερμανία, για την ανεύρεση και σύλληψη εγκληματιών πολέμου. Αποτέλεσμα των ενεργειών του ήταν και η σύλ­ληψη στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1957, του Γερμανού εγκληματία πολέμου Μαξ Μέρτεν τον οποίο, παρά τις πιέσεις που ασκήθηκαν για την παράδοσή του στις γερμανικές δικαστικές αρχές, προφυλάκισε και παρέπεμψε ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων, με αποτέλεσμα να καταδικασθεί σε κάθειρξη είκοσι πέντε ετών.

Το έτος 1939 έλαβε εκπαιδευτική άδεια για την Ιταλία και Γαλλία. Με την κήρυξη του πολέμου διέκοψε την άδειά του. Το 1950 συνέχισε τις σπουδές του στην Ιταλία και Γαλλία και το 1951 αναγορεύτηκε δι­δάκτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Παρισιού. Η δι­δακτορική του διατριβή με θέμα «La protection Légale de la femmes séduite» εγκρίθηκε με τον βαθμό «άριστα». Επί σειράν ετών είχε την εποπτεία του Συμπληρώματος Νομολογίας που εξέδιδε ο εκδοτικός οίκος«I. Ζαχαρόπουλος». Επιδόθηκε στη συστηματική ερμηνεία όλων των βιβλίων του Αστικού Κώδικα και δημοσίευσε ένα πλήρες σύστημα ερμηνείας του ισχύοντος αστικού δικαίου το οποίο σημαντικά βοήθησε (και βοηθεί) τη θεωρία και πράξη. Σε συνεργασία με τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Α. Γεωργίου εξεπόνησε ερμηνεία του Ποινικού Κώδικα, ενώ σε συνεργασία με τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Σταύρο Σταυ­ρόπουλο συνέγραψε Εργατικό Δίκαιο. Δημοσίευσε ενδιαφέρουσες με­λέτες σε πολλά νομικά περιοδικά, όπως: ιατροί – αστική ευθύνη[4], παραπλάνησις ανηλίκων εις χρέη[5], η έννοια των χρηστών ηθών κατά τον αστικό κώδικα[6], αυτοδικία εκ των γενικών αρχών του δικαίου[7], πρά­ξεις in fraudem legis και εργατικόν δίκαιον[8], Δημόσιοι Υπάλληλοι de facto[9].

Ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Λεωνίδας Παπακαρυάς κατά την κηδεία του είπε: «…Ο Ανδρέας Τούσης υπήρξεν εξέχουσα δικα­στική φυσιογνωμία, προικισμένος με το τάλαντον και την ψυχοσύνθεσιν του δικαστού, την ευψυχίαν και το θάρρος, την ευσυνειδησίαν και την ηθικήν ακεραιότητα, την οποίαν και εις κρισίμους στιγμάς της Δι­καιοσύνης επέδειξεν…»

Φωτογραφία: Χρήστος Μήτσης